Ukrayna’da, özellikle bireylerarası ilişkilerde Rusça iletişim için herhangi bir yasal işlem öngörülmüyor. “Ukraynacanın Resmi Dil Olarak İşleyişini Sağlama Hakkında Kanun”, dini ayinler ve kişisel iletişim alanlarını kapsamıyor.
Rus medyası, Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov tarafından 2 Şubat’ta açıklanan Ukrayna’daki “Rusça konuşanlara yönelik baskı” hakkında bir başka yalan daha yaydı.Kremlin yanlısı medya, Ukrayna’nın sözümona “Rusça bireyler arası iletişimi yasakladığını” ve Rus dilinin günlük yaşamda kullanılmasının “cezai kovuşturmaya yol açabileceğini” söyleyen Lavrov’dan sık-sık alıntı yapıyor.
Rus medyası Lavrov’un “Karı koca mutfakta birlikte çay içiyorken bir muhbir kendilerine karşı ceza davası açılmasını talep edebilir. İktidardakiler çok güzel bir vizyona sahip” dediğini aktardı.
Ekran görüntü – smotrim.ru
Ukrayna’da “Rusça konuşanlara yönelik taciz” yoktur ve dahası, günlük yaşamda Rusça iletişim kuran Ukraynalılar hakkında cezai kovuşturma yoktur. Ukrayna Parlamentosu tarafından Nisan 2019’da kabul edilen “Ukrayna resmi dili olarak işleyişinin sağlanmasına ilişkin” yasa, kişisel iletişimde herhangi bir uygun dilin kullanılmasını yasaklamaz. Belge, Ukraynacanın “kamu makamları ve yerel yönetimler tarafından yetkilerin yürürlüğe koymaktadır ve ayrıca kamusal yaşamın diğer kamusal alanlarında” tek devlet dili olarak kullanılmasını düzenlemektedir (Madde 1, paragraf 7).
Devlet dili yasası, dini törenler ve kişisel iletişim alanlarını düzenlememektedir – bu, Yasanın 2. maddesinde ayrı bir paragrafta açıklanmıştır. Bu nedenle Lavrov’un “kendi mutfağında Rusça iletişim yasağı” hakkındaki açıklamaları sahtedir. Dahası, Rus dilinden yasada hiç bahsedilmiyor ve ayrı bir kategori olarak seçilmiyor – bu sadece devlet Ukrayna dili ile ilgili. Ukrayna’nın diğer yasa ve yönetmeliklerinde Rusça’ya ilişkin herhangi bir “yasak” yoktur.
Ayrıca, yasanın resmi diliyle ilgili belirli maddelerinin ihlaline ilişkin herhangi bir cezai sorumluluk bulunmadığına dikkat edilmelidir. Belge hükümlerine uyulmaması münhasıran idari olarak düzenlenir. “Ukrayna İdari Suçlar Yasası”nın 188 52 ve 188 53. Devlet dili yasasının ihlali durumunda, vatandaşlara vergiden muaf asgari gelirlerinin 100 ila 700’ü arasında para cezası şeklinde yaptırımların uygulanmasını şart koşmaktadır (bağlı olarak tipine göre) veya ihlal ilk kez yapılmışsa sadece uyarılır. “Kanun” maddelerinde, Kanun normlarının ihlavli nedeniyle cezai sorumluluktan tek bir söz edilmemektedir. Ayrıca, günlük yaşamda Rusça iletişim için idari sorumluluktan söz edilmemektedir.
Rus hükümetinin benzer açıklamaları, Kremlin tarafından yürütülen Ukraynada “Rusça konuşanlara yönelik baskı” anlatısına bariz bir örnek teşkil eder. 2014’te aynı iddiaların arkasına saklanan Rusya, Ukraynalılara karşı askeri-politik bir saldırı başlattı ve 2022’de bunu Ukrayna’ya karşı topyekun bir savaşa genişletti.
Buna ek olarak, Kremlin, Ukrayna dili yasasının iddiaya göre “Rusça konuşanların haklarını ihlal ettiğini” kanıtlamaya çalışarak 2019’da BM Güvenlik Konseyi’ni iki kez topladı, ancak daha sonra BM Güvenlik Konseyi Ukrayna’nın kendi limliklendirme hakkını tam olarak tanıdı. Toplantıda Ukrayna dilinin tanımlanması , ayrıca bunun uluslararası değil, Ukrayna’nın iç politikası meselesi olduğu vurgulandı.
