Ukrayna, önde gelen uluslararası uzmanların gözetiminde, 2016 yılından bu yana Zaporijjya NES’deki altı üniteden beşini başarılı bir şekilde iyileştirerek her bir tesisin ömrünü ortalama 10 yıl uzattı.
Rus medyası, Ukrayna nükleer santralleri hakkında dezenformasyon yayınlamaya devam ederek dünyayı “Ukrayna kaynaklı nükleer felaket” ile korkutuyor. Bir başka kıyamet haberinde Kremlin “uzmanları” Kremlin tarafından işgal edilen Zaporijjya nükleer santralinin “sadece bir revizyona değil, Rus enerji mühendislerinin acil müdahalesine ihtiyaç duyduğunu” bildiriyor. Zaporijjya nükleer santralinin, nükleer güç ünitelerinin hizmet ömrünün “2015-2018 yıllarında sona ermesi ve paslı ekipmanın çalışmaya devam etmesinin bir felaket tehdidi oluşturması” nedeniyle “faaliyete geçmenin eşiğinde” olduğu bildirildi.
Ekran Görüntüsü — readovka.space
Rusya’nın Zaporijjya nükleer santralinin “feci durumda” olduğu ve işletme ömrünün “2015 yılında sona erdiği” yönündeki açıklamaları, hiçbir dayanağı olmayan yanlış bir bilgidir. Ukrayna, önde gelen uluslararası uzmanların gözetiminde, 2016 yılından bu yana Zaporijjya NES’nin 6 güç ünitesinden 5’ini başarılı bir şekilde iyileştirerek her bir tesisin ömrünü ortalama 10 yıl uzattı.
Buna ek olarak, 2021 yılı sonunda Zaporijjya NES, 6 üniteden 4’ünün alternatif bir tedarikçi olan Westinghouse’dan nükleer yakıta tamamen dönüştürülmesi aşamasını tamamlamıştır. Ukrayna’nın nükleer yakıt çeşitlendirme kampanyası, Ukrayna’nın enerji bağımsızlığına mümkün olan her şekilde karşı çıkan Rusya’nın yoğun dezenformasyon saldırılarına maruz kalmıştır. Bu vaka da bir istisna değildi ve Kremlin Amerikalıların Zaporijjya Nükleer Santraline gelişine bir dezenformasyon yağmuruyla saldırdı; StopFake’in “Bataklıktaki Atomik Uluma: Rus Medyası Energoatom’un Westinghouse ile Memorandumu Üzerine” başlıklı yazısını okuyun.
Nükleer güç ünitelerinin hizmet ömrünün uzatılma uygulaması dünya genelinde yaygındır ve Ukrayna bu konuda öncü değildir. Bir dizi Avrupa ülkesi, ABD, Kanada ve Rusya’nın kendisi, Ukrayna’nın “eski” güç üniteleriyle ilgili “felaket” sahtekarlıklarını da yayan nükleer güç ünitelerinin hizmet ömrünü uzatma konusunda deneyim sahibidir.
2016 yılında Zaporijjya NES, güç ünitelerini tasarım ömürlerinin ötesine geçirmek için büyük ölçekli bir modernizasyon süreci başlattı. Eylül 2016’da Ukrayna Devlet Nükleer Düzenleme Müfettişliği ZNES Ünite 1’in işletme ömrünü 2025’e kadar, Ekim 2016’da ise ZNES Ünite 2’nin işletme ömrünü 2026’ya kadar uzatmaya karar verdi. Sonraki yıllarda, Zaporijjya NES’de kalan ünitelerin işletme ömürlerinin uzatılmasına yönelik kararlar alınmıştır. Şu an itibariyle Zaporijjya NES’deki 5 güç ünitesinin işletme süresi 10 yıl uzatılmıştır.
Rus “uzmanların” söylediği gibi, nükleer santral ünitelerinin tasarım ömrünün aşılmasına ilişkin karar “birilerin kafasına göre” alınmamaktadır. Sınırlı çalışma süresi dolmak üzere olan bir güç ünitesi kapsamlı bir incelemeden geçirilir; hizmet ömrünü uzatmak için bir güvenlik gerekçesi hazırlanır. Yapılan değişikliklerin, ekipman ve yapıların yaşlanmasının yanı sıra bir dizi diğer teknolojik parametrenin güç ünitesinin güvenliği üzerindeki etkisinin kapsamlı bir analizi gerçekleştirilir; toplamda güç ünitesinin uyması gereken 14 güvenlik faktörü vardır. Bu analiz her 10 yılda bir yapılmakta ve sadece Ukrayna yönetmeliklerine göre değil, aynı zamanda IAEA ve Batı Avrupa Nükleer Düzenleme Kurumları Birliği’nin tavsiyelerine göre de gerçekleştirilmektedir.
İşletme ömürlerinin sonuna yaklaşan tüm ZNES üniteleri, tesisin ömrünü uzatmak için böyle bir güvenlik incelemesinden geçti. Bir dizi büyük ölçekli yenileme ve iyileştirmenin, modern ekipmanların kurulmasının ve yenilikçi sistemlerin devreye sokulmasının ardından, tüm birimler düzenleyici makamlardan uygun işletme ruhsatlarını almıştır. 2021 sonu itibariyle ZNES 6. Ünitesi aktif hizmet ömrü uzatma aşamasındaydı. Tesisin Mart 2022’de Rus işgalciler tarafından ele geçirilmesinin ardından, ünitenin modernizasyonu ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik tüm çalışmalar durduruldu.
Ukrayna nükleer enerji alanında uluslararası uzmanlara her zaman açık olmuştur. Zaporizhzhia NES ve Ukrayna’nın diğer nükleer santralleri UAEA uzmanları tarafından düzenli olarak denetlenmektedir. Uluslararası Ajans, Zaporijjya NES’de güvenliği sağlamak için liderlik ve yönetim uzman misyonları da dahil olmak üzere, nükleer tesislerde ve düzenleyici kurumlarda liderliği, güvenlik yönetimini ve güvenlik kültürünü güçlendirmeye yardımcı olmak için Ukrayna’da defalarca çeşitli faaliyetler düzenlemiştir. Ukrayna nükleer tesislerine yönelik tüm uluslararası denetimler başarılı olmuştur (IAEA raporu s. 94).
Ayrıca, Ukraynalı düzenleyiciler tarafından da düzenli olarak denetimler gerçekleştirilmiştir. Zaporijjya NES’nin Energoatom ve “Nükleer Düzenleme Devlet Müfettişliği” komisyonları tarafından yapılan son denetimleri 2021 yılı sonunda başarıyla gerçekleştirildi. Buna ek olarak, Ocak 2022 itibariyle ZNES, santraldeki planlı onarım kampanyasını tamamlamıştır; Zaporijjya NES’nin altı ünitesinin tamamı istikrarlı ve tam kapasitede çalışmaktaydı.
Daha fazla içerik için StopFake web sitesini ve Twitter, Instagram sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.
