Ukrayna, Zaporijjya Nükleer Santrali etrafında bir koruma bölgesi oluşturmayı hiçbir zaman reddetmedi. UAEA, Rusya ile başarısız müzakereler yürütüyor ancak işgalciler ZNS çevresindeki gerilimi azaltmaya yönelik hiçbir girişimde bulunmadıkları için durum hala zor olmaya devam ediyor.
Rusya, Ukrayna tarafının Rus saldırganlar tarafından ele geçirilen Zaporijjya nükleer santralinin etrafında koruyucu bir bölge oluşturma fikrinden vazgeçtiği iddiasıyla yeni bir dezenformasyon başlattı. Kremlin yanlısı medya, Ukrayna’nın “santrale yönelik ve santralden yapılan saldırıları bertaraf edecek bir UAEA girişimini uygulamaya hazır olmadığını” yazdı.
Ekran Görüntüsü — news-front.info
Aksine Ukrayna, uluslararası toplumun el konulan Zaporijjya nükleer santralinin askerden arındırılmasına yönelik tüm çabalarını desteklerken, Rusya Zaporijjya Nükleer Santralindeki, bu nükleer tesisin sistematik olarak bombalanması da dâhil olmak üzere, yasadışı eylemlerini durdurmamıştır.
Ukrayna’yı işgal ederek ve Ukrayna nükleer tesislerine yönelik askeri eylemleriyle nükleer bir felaket olasılığını kışkırtan Rusya’dır. Ukrayna nükleer santrallerine el konulması, Ukrayna araştırma enstitülerindeki nükleer araştırma tesislerinin bombalanması, Ukrayna nükleer tesisleri üzerine füze fırlatılması gibi Rus işgalcilerin bu eylemleri nükleer tesislerin kullanımına ilişkin mevcut tüm sözleşme ve anlaşmaları ihlal etmektedir.
Zaporijjya nükleer santralindeki güvenlik durumu, Mart 2022’de Ukrayna nükleer tesisinin işgal güçleri tarafından bombalanması ve ele geçirilmesinin ardından kötüleşti. Durum tırmanmaya devam etti ve Ağustos 2022’de Rus ordusunun Zaporijjya santralinde ateş noktaları kurması ve santrali çatışmalar yürütmek ve Ukrayna mevzilerini bombalamak için kullanmaya başlamasıyla kritik bir hal aldı.
Aynı zamanda, Rusya’nın Zaporijjya Nükleer Santralini bombalaması üzerine toplanan BM Güvenlik Konseyi toplantısında BM Genel Sekreteri António Guterres, santral çevresindeki tüm askeri faaliyetlerin derhal durdurulması, UAEA misyonuna sahaya erişim izni verilmesi ve Zaporijjya Nükleer Santrali çevresinde askerden arındırılmış bir bölge oluşturulması çağrısında bulundu.
Rusya, uluslararası toplumun Ukrayna’daki nükleer tesisi işgalden çıkarması için yaptığı tüm çağrıları kategorik olarak reddetti. Bununla birlikte, Eylül ayında Zaporijjya Nükleer Santraline kısa bir UAEA misyonu düzenlenmesini kabul etti; aynı zamanda ziyareti engellemek amacıyla santralin bitişiğindeki alanda bir gösteri bombardımanı düzenledi. İncelemenin ardından UAEA uzmanları, işgalcilerin Zaporijjya NS’nin çeşitli bölgelerine askeri personel, araç ve ekipman yerleştirdiğini ve bunun tüm nükleer güvenlik standartlarına aykırı olduğunu teyit etti. Zaporijjya ziyaretinin ardından UAEA Başkanı Rafael Grossi, Zaporijjya santrali çevresinde bir koruma bölgesi oluşturulması için Ukrayna ve Rusya ile müzakerelerin başlatıldığını resmen duyurdu.
Ukrayna, BM ve UAEA’nın el konulan nükleer tesisin silahsızlandırılması önerisini destekledi. Devlet Başkanı Volodımır Zelenskıy, dünyayı nükleer felaketin eşiğine getirenin Rusya olduğunu ve Ukrayna’nın Rus silahlarıyla dolu Zaporijjya tesisinin silahsızlandırılmasına yönelik uluslararası çabaları desteklemeye hazır olduğunu vurguladı.
UAEA Genel Konferansına üye 50 ülke de nükleer şantajın durdurulması çağrısında bulundu. Devletler 30 Eylül’de yayınladıkları ortak bir bildiriyle Rusya’yı Ukrayna’daki nükleer tesislerin işleyişine müdahale etme girişimlerini derhal durdurmaya çağırdı.
Ancak Rusya nükleer güvenliğin korunmasına yönelik uluslararası çabaları görmezden gelmeye devam etmiş ve hatta Ukrayna’daki ZNS’ne el konulmasını yasallaştırmaya çalışmıştır. Bu amaçla Rusya Devlet Başkanı Putin, el konulan Zaporijjya NS’nin “federal mülkiyete” devredilmesi talimatını verdi. Ukrayna bu kararı “hükümsüz ve geçersiz” olarak nitelendirdi ve ayrıca dünyadaki hiçbir demokratik ülkenin işgalcilerin kararlarını tanımadığını hatırlattı. Uluslararası toplum Zaporijjya nükleer santrali konusunda sadece Ukrayna ile iletişim kurmaya devam ediyor çünkü bu santral Ukrayna’nın malıdır.
Aralık 2022 başında UAEA, ZNS etrafında koruyucu bir bölge oluşturulmasına yönelik müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini duyurdu, ancak bu bilgi doğrulanmadı; Ukrayna Başbakanı Denis Şmıgal, Rus askeri ve teçhizatının santralden çekilmesi için “herhangi bir adım atılmadığını” söyledi.
O zamandan beri müzakereler durdu ve işgalciler Zaporijjya nükleer santralinde gerilimi tırmandırmaya devam ediyor. Şubat 2023’te NAEC Energoatom Başkanı Peter Kotin, geçici olarak işgal edilen Kahovska hidroelektrik santralindeki kontrolsüz su tahliyesinin bir sonucu olarak, sadece yüz binlerce yerel sakine su tedarikinin değil, aynı zamanda Zaporijjya Nükleer Santrali soğutma sisteminin işleyişinin de tehdit altında olduğunu söyledi. Kotin’e göre Kahovka rezervuarındaki su seviyesi 13.8 metre, normal seviye ise 16 metredir. Eğer rezervuardaki su seviyesi 12 metreye düşerse, Zaporijjya nükleer santralinin soğutma sistemindeki durum kritik hale gelecektir. UAEA ayrıca Kahovka rezervuarındaki su seviyesinin düşmesinin yarattığı riskleri de belirtti.
Kahovska hidroelektrik santralinin boşaltılması, santral topraklarındaki çatışmalar ve Zaporijjya NS’nin silahlandırılmış birimleri, Rusya’nın el konulan Ukrayna nükleer tesisindeki tehlikeli eylemlerinin tam listesi değildir. Ukrayna’daki enerji tesislerine yönelik sürekli kitlesel füze saldırıları da tesiste bir nükleer felaket yaşanması riskini arttırmaktadır.
Ukrayna Enerji Bakanlığı’na göre, Zaporijjya nükleer santralindeki Rus bombardımanı nedeniyle 2022 yılında beş kez tam bir elektrik kesintisi meydana geldi. Rusya’nın Ukrayna enerji sistemine yönelik, küresel nükleer güvenlik açısından eşi benzeri görülmemiş saldırıları 2023 yılında da devam etti. 9 Mart’ta işgalcilerin Ukrayna’ya yönelik büyük bir füze saldırısı Zaporijjya NS ile Ukrayna enerji sistemi arasındaki son iletişim hattını da kapattı ve santral altıncı kez elektrik kesintisi moduna girdi. Haberin yayınlandığı tarihte, kalifiye Ukraynalı uzmanların Rus birlikleri tarafından ele geçirilen Zaporijjya NS’ye erişememesi nedeniyle santralin enerjisi kesilmiş durumdaydı.
Yalan: BM, Zaporijjya Nükleer Güç Santraline Yönelik ‘USK Saldırılarını’ kınadı
Daha fazla içerik için StopFake web sitesini ve Twitter, Instagram sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.
