Rusya’nın Tahkim Mahkemesi kararını gönüllü olarak uygulamayı reddetmesi halinde, Naftogaz Rusya’nın varlıklarının bulunduğu ülkelerde icra takibi başlatma hakkına sahiptir.
Rus medyası, Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi’nin Rusya’yı Kırım’daki varlıklarına el koyduğu için Naftogaz Ukrayiny (Ukrayna’nın Petrol ve Gazı) Ulusal Anonim Şirketine tazminat ödemeye mecbur bırakan kararına dezenformasyon dalgasıyla tepki gösterdi. Kremlin yanlısı medya, Rusya’nın Lahey mahkemesinin kararından “mali olarak zarar görmeyeceğini” iddia etmeye başladı. Rus kitle iletişim araçları ayrıca mahkeme kararını “siyasileştirilmiş” ve “Batılı ülkeler tarafından zaten yasadışı bir şekilde el konulmuş olan Rus varlıklarının yağmalanmasını meşrulaştırmayı” amaçlayan bir karar olarak nitelendirdi.
Rus basınında yer alan haberlere göre, “Örneğin, Avrupa bankalarında Rusya Merkez Bankası’nın varlıkları dondurulmuştur, ancak bu varlıklardan fon çekilmesi ve bunların bir başkasına aktarılması başkasının malının çalınması anlamına gelecektir.”
Ekran Görüntüsü — rg.ru
Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi Tahkim Heyeti 12 Nisan 2023 tarihinde Rusya’nın 2014 yılında Naftogaz şirketlerinin Kırım’daki varlıklarına el koymasından kaynaklanan zararlar için Rusya’nın Naftogaz Ukrayiny’ye beş milyar dolar ödemesine karar verdi. Dava, Ukraynalı şirket ile Rusya arasında yedi yıl süren uluslararası yargılamalarla ilgilidir.
“Naftogaz Ukrayiny”, 2016 yılının sonlarında Rusya ile konusu Kırım’daki varlıkları olan uluslararası hukuki süreç başlattı. Şirket, Rusya’nın Kırım’ı işgalinin bir sonucu olarak varlıklarının kaybı için tazminat talep etti.
Beklendiği üzere, Rusya Mahkemenin yargı yetkisine itiraz etmeye çalıştı, ancak 2019’da Mahkeme Rusya’yı Kırım’daki Naftogaz grubu varlıklarına el konulmasından tamamen sorumlu tuttu. 2020’de tahkimin ikinci aşaması başladı; Rusya zaten suçlu bulunduğu için bu aşama yalnızca Naftogaz’ın kayıpları için tazminat miktarının belirlenmesiyle ilgiliydi. Ukrayna nihai kararı Nisan 2023‘te aldı: Tahkim Mahkemesi, söz konusu tazminat miktarının Naftogaz’ın varlıklarının kamulaştırılmadan önceki adil piyasa değerine eşit olması gerektiğini tespit etti. Yani beş milyar ABD dolarına eşittir. Rusya ayrıca Naftogaz’a bu tahkimle ilgili tüm masrafları da geri ödemek ile sorumlu tutuldu.
Kremlin’in mahkeme kararının “Rusya’yı mali açıdan etkilemeyeceği” iddiası doğru değildir: bu tür hakem kararları icra edilebilir. Rusya’nın kararı gönüllü olarak uygulamayı reddetmesi halinde, 1958 New York Sözleşmesi uyarınca, Naftogaz’ın Rusya’nın varlıklarının bulunduğu ülkelerde icra takibi başlatma hakkı vardır.
Ukrayna Enerji Bakanı Danışmanı ve Ukrayna’nın Olağanüstü ve Tam Yetkili Büyükelçisi Lana Zerkal, Radio Svoboda’ya yaptığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’yı geniş çaplı işgali nedeniyle bir dizi ülkenin Rus varlıklarını dondurmuş olmasının süreci kolaylaştırdığını ve bu varlıkların geri alınabileceğini söyledi.
Zerkal, “Bu aslında halihazırda son aşamadır. Ve şimdi bunu uygulamak, Rusya’nın hala dokunulmazlıklarıyla korunduğu ve en azından yaklaşık olarak uluslararası hukuk çerçevesinde olduğu 24 Şubat 2022 öncesine göre çok daha kolay. Rusya’nın uluslararası hukuka uymadığı, mümkün ve imkansız olan her şeyi ihlal ettiği göz önüne alındığında, farklı yargı alanlarındaki mahkemeler [bunlar New York Sözleşmesine katılan 172 ülkedir] tahkim kararlarının uygulanmasına eskisinden daha sıcak bakmaktadır. Ve bunun mümkün olan en kısa sürede uygulanması gerektiğini anlıyorlar” dedi.
Rusya’nın Ukrayna’ya ait Kırım’ı işgalinden önce Naftogaz’ın yan kuruluşu Chornomornaftogaz yarımadada çok sayıda mülke sahipti. Rusya sadece sondaj kulelerine (“Boyko kuleleri” olarak bilinir) değil, aynı zamanda şirketin yeraltı depolama tesislerine, filosuna, çalışan dairelerine ve devlete ait şirketin diğer birçok varlığına ve bugün aktif olarak işletilen gaz sahalarına da el koydu. Kremlin toplamda Naftogaz’ın Kırım’daki varlıklarının 60’tan fazlasını kamulaştırdı.
Rusya’nın Ukrayna’yı yasadışı bir şekilde tamamen işgal etmesiyle bağlantılı olarak Kremlin’in varlıklarını donduran bir dizi ülkenin “Rusya’yı soymakla” meşgul olduğu yönündeki Rus söylemi de bir fake’tir. StopFake ekibi bu tezi “Yalan: Avrupa Parlamentosu’nda Rusya’nın terör sponsoru olarak tanınmasının “hiçbir etkisi yok” başlıklı makalede çürütmüştür.
Yalan: Lahey’deki Mahkeme Rus ordusunu “haklı çıkardı“
Daha fazla içerik için StopFake web sitesini ve Twitter, Instagram sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.
