Odesalı gazeteci ve uzmanlardan oluşan bağımsız bir grup, 2 Mayıs 2014 tarihinde Odesa’da meydana gelen olaylara ilişkin kendi soruşturmasını yürütmüştür.
Bu zaman çizelgesi, Kulıkove Pole (Kulikovo Pole) aktivistlerinin toplanmasının başlangıcından Athena alışveriş merkezindeki silahlı kişilerin gözaltına sonuna kadar 2 Mayıs 2014 tarihinde Odesa’nın merkezi kısmında (Soborna Meydanı, Gretska Meydanı (bundan sonra Yunan Meydanı olarak geçiyor – Terc. notu), Oleksandrivskıy Caddesi ve komşu mahalleler) meydana gelen olayları kapsamaktadır.
Kronoloji, 26.06.2014 tarihi itibariyle grubun elindeki bilgilere dayanmaktadır ve gelecekte eklemeler ve iyileştirmeler yapılabilir. Bu bilgiler, 2 Mayıs Grubu üyeleri tarafından kendi gazetecilik soruşturmalarının bir parçası olarak açık kaynaklardan (kamuya açık fotoğraf ve video materyalleri, görgü tanıklarının ifadeleri, kişisel tanıklıklar) elde edilmiştir.
Kronoloji, yalnızca Grup’un doğru olduğunu düşündüğü ve tespit edilen diğer olgu ve koşullarla çelişmeyen gerçekleri sunmaktadır. Belge, yazarların yorumlarını, değer yargılarını, yorumlarını veya diğer öznel değerlendirmelerini içermez.
Odesa, 2 Mayıs sabahı
Çornomorets (Odesa) ile Metalist (Harkiv) arasındaki Ukrayna futbol şampiyonası maçı 2 Mayıs 2014 tarihinde Odesa’da oynanacak. Bu takımların taraftar kulüpleri geleneksel olarak dostane ilişkiler sürdürmektedir. Buna ek olarak, Ukrayna’nın en üst ligindeki takımların taraftar kulüpleri tüm çatışmalara son verdiklerini ve Ukrayna’nın üniter yapısını ve bağımsızlığını desteklediklerini ilan ettiler.
Maç saat 17:00’de başlayacak. Birkaç gün öncesinden, ülkenin üniter sisteminin taraftarları ve destekçilerinin saat 15:00’te Soborna Meydanı’nda “Ukrayna’nın Birliği Yürüyüşü” için bir araya geleceği duyuruldu. Yürüyüşün Derıbasivska Caddesi boyunca ve Şevçenko Merkez Kültür ve Eğlence Parkı’ndaki Çornomorets stadyumuna kadar devam etmesi planlanmaktadır. Belediye yetkilileri şehrin orta kesimlerinde yolların kapanacağını bildirdi.
Daha önce, bölgesel yetkililer (bölgesel devlet idaresi başkanı Volodımır Nemırovskıy) 9 Mayıs’ta askeri geçit töreni yapılmasını sağlamak amacıyla Kulıkove Pole meydanını (Rusya yanlısı) Antimaidan aktivistlerinin çadır kentinden kurtarmak için kamuoyuna bir söz verdi. Buna karşılık, bazı Kulıkove Pole liderleri (Rusya yanlısı), ülkenin doğu bölgelerindeki Anti Terör Operasyonu (ATO) gerçekleştirilirken uygunsuz olduğunu söyledikleri geçit töreninin yapılmasına izin vermeyeceklerini ifade ettiler.
Polis memurları ve diğer yerel siyasi paydaşlar hareketin liderleri ile müzakere eder. 30 Nisan’da, aralarında (Rusya yanlısı) Odeska Drujına‘nın (Odesa Muhafızı) de bulunduğu çeşitli kuruluşların çadırları meydandan, şehrin dış mahallelerinde bulunan 411. Sahil Bataryası Odesa Kahramanlık Savunması Anıtı’ndaki yeşil alana taşınıyor. Söz konusu yer değiştirmenin, ilgili taraflarca kuruluşların liderlerine yönelik maddi teşviklerle gerçekleştirildiğine dair güvenilir bilgiler mevcuttur.
Daha önce, Ukrayna yanlısı aktivistler, polisin desteğiyle şehrin girişlerinde kontrol noktaları kurdular. Ukrayna’nın farklı bölgelerinden gelen ve sayıları 150-200 civarında olan aktivistler de kontrol noktalarında görev yapıyor.
Kulıkove Pole aktivistleri, Ukrayna yanlısı tutumlarıyla bilinen futbol takımları taraftarların gelişinin çadır kentin nihai yıkımı için bir bahane olarak kullanılacağını düşünüyor. Kulıkove Pole aktivistleri ve örgütleri, taraftarların yürüyüşünü engellemek için Oleksandrivska Caddesi’ndeki (Jukovskogo Caddesi ile kesişme noktası yakınında) şehit polisler anıtının yakınında toplanma konusunda sosyal ağlarda bilgi yaydı.
Odesa’da Kulıkove Pole’nin iki lideri Rostislav Barda ve Oleksiy Albu’nun da aralarında bulunduğu belediye başkan adaylarının belirlenmesi süreci başladı.
1 Mayıs’ta Ukrayna Komünist Partisi (KPU), Borotba (Mücadele) Derneği, Ukrayna Anarşistler Birliği ve Gençlik Birliği gibi sol parti ve örgütlerin geleneksel yürüyüşü düzenlenir. Yaklaşık 1.000 kişinin katıldığı yürüyüş herhangi bir taşkınlık yaşanmadan Kulıkove Pole’de bitti.
1 Mayıs akşamı, 411. Batarya Anıtı’ndaki yeni çadır kentte, Odesa Drujınası ve (Rusya yanlısı) Kazaklardan aktivistlerin yanı sıra aileleriyle birlikte davet edilen birkaç (Ukrayna yanlısı) Euromaidan aktivistinin katıldığı dostane bir piknik düzenlendi.
Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) İçişleri Bakanlığı’na 2 Mayıs’ta olası provokasyonlara ilişkin bir bildirim gönderdi. Benzer bildirimler önceki aylarda da birkaç kez gönderilmiştir.
2 Mayıs olayları
2 Mayıs sabahı, Metalist taraftarlarını taşıyan ek bir tren (program dışı) Kulıkove Pole meydanının yakınında bulunan tren istasyonuna geldi. Taraftarların bir kısmı da başka ulaşım araçlarıyla geliyor. Uzun hafta sonu ve resmi tatiller dikkate alındığında, birçok kişi aileleriyle birlikte geliyor. Harkiv’den gelen taraftarlarının saat 15:00’e kadar Odesa’ya gelişleri ve kalışları herhangi bir sorun yaşanmadan gerçekleşir.
Ayrıca 2 Mayıs sabahı Ukrayna’nın diğer bölgelerinden gelen Euromaidan destekçileri, özellikle de Kyiv merkezli Öz Savunma’nın aktivistleri ve komutanları şehirdeydi. Ayrıca, bölgenin güney ilçelerinde yaşayanlar da dahil olmak üzere şehirde küçük organize gruplar bulunmaktadır. Siyasi yönelimleri, katılımları ve daha sonraki olaylardaki rolleri belirlenmemiştir.
12:00 suları. Odesa Bölge Savcılığı (Puşkinska Caddesi no:3) “Odesa bölgesinde bölücülük, toplumsal çatışma ve kanun ve düzenin sağlanmasına yönelik çalışmaların organizasyon durumu” konulu bir toplantıya ev sahipliği yapıyor. Toplantıya Ukrayna Başsavcı Yardımcısı Mıkola Bançuk başkanlık ediyor. Bölge savcılığı, bölgesel kolluk kuvvetleri başkanları ve yardımcılarının yanı sıra bölgede görev yapan askeri birliklerin komutanları da toplantıya katılıyor. Toplantı katılımcılarının telefonlarını sessiz moda aldıkları, ancak kısa mesaj almakta, gelen aramaları ve mesajları görmekte ve mobil cihazlarından internete erişmekte serbest oldukları bildirildi.
Saat 13:00 itibariyle (açık kaynaklara göre) polis ve ek kuvvetlerin konuşlaması:
Çornomorets Stadyumu’nda düzenin sağlanması – yaklaşık 700 personel.
Kulıkove Pole’de düzenin sağlanması – birkaç düzine personel.
Futbol taraftarları konvoyuna yaklaşık 100 personel eşlik ediyor.
Yedekler: Yekaterınınska, Puşkinska ve Yevreyska Caddeleri çevresindeki otobüslerde yaklaşık 100 personel.
13:30 suları. Kulıkove Pole destekçilerinin toplanması Oleksandrivskıy Caddesinde Jukovskogo Caddesi ile kesiştiği noktada başlar. “Odeska Drujına” örgütünün aktivistleri (liderler Denis Yatsiuk ve Dmytro “Odinov” Maidanyuk) kendilerini ve destekçilerini kırmızı yapışkan banttan yapılmış kolluklarla (dirsek üstü) işaretliyor.
Yarbay Taşmatov liderliğindeki birkaç polis memuru, toplanmanın nedenini öğrenmek için kalabalığa yaklaşır. Aktivistler, Kulıkove Pole’deki çadır kampına Ultras (futbol takımlarının aşırı aktif taraftarları) ve Euromaidan tarafından bir saldırı planlandığına dair bilgiler olduğunu belirtiyor. Bu nedenle, Ukrayna’nın Birlik Yürüyüşü sırasında bu noktada bulunmayı ve gerektiğinde müdahale etmeyi planlıyorlar.
Bir süre sonra Kulıkove Pole aktivistleri Yunan Caddesi boyunca – Derıbasivska Caddesi boyunca yürüyecek olan futbol taraftarları koluna paralel olarak (yani muhaliflerle görsel temas mesafesinde; yaklaşık 200 metre) ilerlemeyi planladıklarını söylediler. Polis, Derıbasivska Caddesi’nden daha uzakta, Jukovskogo Caddesi boyunca farklı bir rota izlemeyi öneriyor.
14:40 suları. Jukovskogo Caddesi ile Oleksandrivskıy Caddesi’nin kesiştiği noktada bulunan Kulıkove Pole aktivistleri Denis T. isimli bir gençle çatıştı. Çatışmanın başlangıcına ilişkin koşullar güvenilir bir şekilde tespit edilememiştir. Çatışma sırasında Denis T. bir hava tabancası ya da Flobert fişek tabancasıyla birkaç el ateş etmiştir. Kulıkove Pole aktivistleri onu gözaltına alır (görünürde ciddi bir yaralanmaya neden olmadan), silahsızlandırır ve polise teslim eder.
14:44 Polis, Denis T.’yi Jukovskogo Caddesi’nden Preobrajenska Caddesi’ne, içişleri bakanlığının kapısına götürür. Daha sonra Bunin Caddesi’ne ve belirsiz bir yöne doğru kendisine eşlik etmişlerdir.
14:50 suları. Güvenlik kurumlarının başkanlarının bölge savcılığındaki toplantısı sona ermek üzere.
14:55 suları. Oleksandrivskıy Caddesi’ndeki Kulıkove Pole’den aktivistler, Jukovskogo Caddesi’ndeki 36 numaralı binanın (Sivil Güvenlik Konseyi kamu kuruluşunun merkezinin bulunduğu yer) bahçesinde “Ukrayna’nın Birliği Yürüyüşü” katılımcılarına silah dağıtıldığı ve ayrıca bir arabaya silah yükledikleri bilgisini alırlar. Kulıkove Pole aktivistlerinin bir kısmı ana gruptan ayrılarak belirtilen adrese hareket eder.
14:57. Saldırgan Kulıkove Pole aktivistleri Jukovskogo Caddesi 36 numaralı binanın avlusuna gelir ve kemerli geçitten avluya geçmeye çalışır. Girişin önünde sıralanmış polis memurları tarafından engelleniyorlar; kemer bir araç tarafından bloke ediliyor ve kemerden avluya çıkış metal kalkanlı Euromaidan aktivistleri tarafından engelleniyor. Her iki tarafta da ateşli silahlar görülmüş ancak ateş açılmamıştır.
Bir polis albayı, Dmytro Fuçeci, Jukovskogo Caddesi 36 numaradaki evin önünde belirir ve polisi yönlendirmeye başlar.
15:01. Kulıkove Pole aktivistleri, Jukovskogo Caddesi’ndeki 36 numaralı evin yakınına park edilmiş BH6065BT plakalı bir arabanın camlarını kırdı. Arabanın içinde onların tarafından herhangi bir silah bulunamadı.
Ellerinde Ukrayna sembolleri, Çornomorets ve Metalist kulüplerinin sembollerini taşıyan en az bin kişi Soborna Meydanı’nda toplandı. Yüzden fazla kişiden oluşan “Samooborona” (bundan sonra Öz Savunma olarak geçiyor – Terc.notu) (kasklı, kalkanlı ve coplu Odesa Euromaidan aktivistlerinden oluşan organize bir grup) hazır bulunmaktadır. Saat 15:02’de “Öz Savunma” düzeni Vorontsov anıtının yakınındadır (çocuk parkının yakınında). Meydandaki insanların çoğu ultras da dahil olmak üzere futbol taraftarları, aralarında kadın ve yaşlıların da bulunduğu örgütsüz Euromaidan aktivistleridir.
15:05. Olay yerine polis takviyesi ve bir emniyet arabası gelir. Polis memurları Jukovskıy Caddesi boyunca sıralandı.
15:13. Kulıkove Pole aktivistleri Oleksandrivskıy Caddesi’ne geri dönüyor. Polis, 119 numaralı okulun yakınında başka bir hat oluşturarak Kulıkove Pole destekçilerinin Jukovskogo Caddesi’nden geçmesini engelliyor.
15:14. Tanıklar tarafından Sergei Doljenkov olarak teşhis edilen bir kişinin liderliğindeki Kulıkove Pole aktivistlerinden oluşan bir kol, sol (karşıdan gelen) trafik şeridinden Bunin Caddesi’ne doğru ilerlemeye başlar. İki üst düzey polis memuru hareketi fiziksel olarak engellemeye çalışmakta başarısız oldu.
15.16. Bunina Caddesi ile kavşakta, Kulıkove Pole destekçileri konvoyu durur. Kimliği belirlenemeyen bir kadın (görünüşe göre yakındaki bir işletmenin çalışanı) onlara “Slava Ukrayini” (Şan olsun Ukrayna’ya!) diye bağırıyor. Maskeli eylemcilerden biri onu kovalıyormuş gibi yaparken diğerleri onu durdurur ve alay eder.
Soborna Meydanı’nda Öz Savunma, çeşmenin güney (Bunin Caddesi’ne en yakın) tarafında acilen sıra oluşturuyor.
15:17. Kulıkove Pole destekçileri konvoyu Bunin Caddesi boyunca Yekaterınınska Caddesi’ne doğru devam eder (Soborna Meydanı’nın ters yönünde), ardından sola dönerek Yekaterınınska Caddesi boyunca Derıbasivska Caddesi’ne doğru ilerler.
Odeska Drujına’nın liderleri planlarını ve niyetlerini dile getirmiyorlar. Aktivistlere ve orada bulunanlara göre, konvoy Prımorskıy Bulvarı’na doğru ilerliyor (ki bu da genel olarak yönle uyumlu). Konvoyun önünde cep telefonuyla sürekli emir veren Taşmatov ve Fuçeci var.
15:22. Soborna Meydanı’nda (Katedral ile Vorontsov anıtı arasındaki bölüm), Derıbasivska üzerinden Şevçenko Parkı’na ve Çornomorets stadyumuna doğru mutabık kalınan güzergah boyunca ilerlemek niyetiyle Derıbasivska’ya doğru ilerleyen bir ultras ve Euromaidan konvoyu oluşmaya başlar.
15:23. Soborna Meydanı’nda, “Öz Savunma” Preobrajenska Caddesi’nin kaldırımında, satranç pavyonunun yanında, “Objora” mağazasının karşısında bir saf oluşturdu. Pavyonun karşı tarafında, Vorontsov anıtına yakın bir yerde (Ukrayna yanlısı) Sağ Sektör aktivistleri (birkaç düzine kişi) sıra oluşturmuş durumda.
15:24. “Odeska Drujına” konvoyu Yunan Caddesi’nden Derıbasivska Caddesi’ne kadar Yekaterınınska Caddesi boyunca devam ediyor. Polis memurları (Jukovskogo Caddesi’nin Yekaterınınska köşesinde konuşlanmış yedekten, kalkanları olmayan) yaya olarak konvoyun önüne geçer ve Yekaterınınska Caddesi ile Derıbasivska Caddesi’nin kesiştiği noktada, konvoyun futbol taraftarı yürüyüşü için önerilen güzergahı geçmesini engellemek amacıyla iki sıra oluşturur. İlk sıra (geçidin merkezine yakın) PPS alayı mensuplarından, ikincisi ise (Yekaterınınska Caddesi’nin anayolunda) ayrı tabur (eski Berkut) mensuplarından oluşmaktadır.
Sıralardan yaklaşık yüz metre uzakta, Yekaterınınska Caddesi’nin (Yunan ve Derıbasivska arasında) ortasında, lider Sergei Doljenkov “Konvoy, dur” komutunu verir. Eylemciler geri dönerek önce Yekaterınınska Caddesi boyunca yürüyor, ardından Yunan Caddesi boyunca sağa doğru, Yunan Meydanından geçerek Yunan Caddesi boyunca Preobrajenska Caddesi yönünde koşuyor.
Derıbasivska Caddesi yakınlarında sıralar olarak bekleyen polis memurları konvoya yetişmeye çalışıyor. Eylemciler hızlarını artırır ve koşmaya başlarlar.
15:26. Soborna Meydanı’nda “Öz Savunma” safları Preobrajenska Caddesi’nin kaldırımı boyunca ilerler ve Yunan Caddesi’nin karşısındaki çeşmenin önünde sıra oluşturur. Meydanda, Derıbasivska Caddesi üzerinden Çornomorets stadyumuna doğru kararlaştırılan güzergâh boyunca ilerleme niyetiyle bir konvoy oluşturuldu. Polis Yarbayı Paseçnikov ve “Öz Savunma” liderlerinden Vitaliy Sviçinskıy konvoyun oluşturulmasından sorumludur.
15:28. Odeska Drujına konvoyu Athena alışveriş merkezinin yanından geçerek Soborna Meydanı’na doğru ilerliyor. Karşı taraflar kendilerini görsel temas içinde bulurlar. Polisler (kalkanları olmayan destekçilerin yürüyüşünü koruyanlardan), Preobrajenska Caddesi üzerinden Soborna Meydanı’nı geçerek Yunan Caddesi üzerindeki “Galaktıka” mağazasının bulunduğu alanda ilk hattı oluştururlar. Onlara Derıbasivska Caddesi’nden Kulıkove Pole konvoyunun peşinden koşan yedek polis memurları da katıldı.
15:29. Kulıkove Pole aktivistlerinden oluşan öncü bir grup (birkaç kişi) polis hattını yarıyor. Bir grup “ultras” Soborna Meydanı’ndan, bir “Öz Savunma” hattının arkasından çıkar. İlk çatışmalar “Jarü Parü” adlı kafenin yakınlarında meydana geldi. Havai fişekler, sis bombaları ve sahte işaret fişekleri gibi piroteknik cihazlar ilk kez kullanıldı.
15:31. Yunan Caddesinde (Preobrajenska Caddesi ile Koramiral Jukov Caddesi arasındaki blok) kaldırımı sökmeye ve rakiplere taş atmak için kullanılan karoları kırmaya başladılar. Kurbanlar, çoğunlukla her iki taraftan “ultras” ve dağınık eylemcilerin korunmasız yüzlerine ve kafalarına isabet eden taşlardan ortaya çıkmaktadır. Sis bombaları kullanılıyor. Her iki taraf da taş, havai fişek ve tanımlanamayan el silahları kullanıyor.
Euromaidan aktivisti tanımlanamayan bir silahla ateş ediyor.
Kulıkove Pole aktivistleri tarafından metalik mermiler de dahil olmak üzere güçlü havai fişekler kullanılmaktadır.
15:32. Bir grup “Odeska Drujına” aktivisti organize bir şekilde Koramiral Jukov Yolu boyunca Derıbasivska Caddesi’ne yöneldi, ardından Preobrajenska Caddesi’nden sola dönerek Vorontsov Anıtı yakınındaki Soborna Meydanı’na çıktı. Saat 15:34’te bu grup, çeşmenin yakınındaki Preobrajenska Caddesi’ne dik bir şekilde dizilmiş polis memurlarıyla (yürüyüşü koruyanlar arasından) karşılaşır. Yarbay Paseçnikov “Odeska Drujına” aktivistlerinin meydandan ayrılmasını talep etti. Saat 15:40’ta grup hızla Soborna Meydanından ayrılır ve Derıbasivska Caddesi ve Koramiral Jukov Yolu üzerinden Yunan Caddesi’ne, ana kuvvetlerine geri döner.
15:37. Kulıkove Pole eylemcileri tarafından atılan bir şişe aracı tutuşturur ama yangın kısa sürede söndürülür.
15:39. “Öz Savunma” Preobrajenska Caddesini geçer, sıraya girer ve “Jarü Parü” bölgesinde Yunan Caddesini bloke eden bir “kaplumbağa” (kalkanlı bir oluşum) oluşturur. Kulıkove Pole tarafı çöp konteynerlerinden oluşan bir barikat kuruyor. Euromaidan destekçilerine karşı cop kullanan polis, taraflar arasındaki “güvenlik bölgesini” temizledi ve ek hatlar oluşturdu.
Çatışmalar taş, piroteknik ve öldürücü olmayan silahların (pnömatik, travmatik, Flober tabancalar) kullanımıyla devam etmektedir.
15:45 sularında Kulıkove Pole’de “Odeska Drujına “ya yardım için seferberlik ilan edildi. Bir grup “Narodna Drujına” (Halk Muhafızı) aktivisti Yunan Caddesi’ne doğru ilerliyor.
16:00 sularında AH6852EO plakalı beyaz bir Ford Transit minibüs Yekaterınınska Caddesi’nden Yunan Meydanı’na girer. Görgü tanıklarına göre minibüs, Kulıkove Pole’nin “Narodna Drujına”sına bağlı “mobil grup “un “Botzman” lakaplı bir aktivisti tarafından kullanılıyor.
Minibüsün gelişiyle ilgili daha kesin bir zamanlama Prımorskıy ilçesi polis karakolunun (Yunan Caddesi no:42) kamera kayıtlarından tespit edilebilir. Bu görüntülerin komisyona verilmesi resmi olarak reddedilmiştir.
16:05. Birkaç düzine “ultras “tan oluşan bir grup Derıbasivska Caddesi tarafından Koramiral Jukov Sokağı’na girer. “Andriy B.’nin de aralarında bulunduğu ultraslar bloğun ortasına doğru yürüyor ve Yunan Caddesi ile kesişen polis kordonunun arkasındaki muhaliflere taş ve piroteknik atmaya başlıyor.
16:15 suları. “Özsavunma” bir konvoy oluşturmaya başlar ve saat 16.20 civarında, zaten birkaç polis hattı tarafından bloke edilmiş olan “Jarü Parü” yakınındaki Yunan Caddesi’nden ayrılır ve düzenli bir şekilde Preobrajenska Caddesi boyunca ilerler, ardından sola Bunin Caddesi’ne geçerler. Etraflarını saran Euromaidan destekçileri onları alkışlarla ve “Kulıkove’ye!” sloganlarıyla karşıladı. Öz Savunma liderlerine göre amaç, Yunan Meydanı’nı karşı (doğu) taraftan, Krasnıy arasokağı yakınından bloke etmekti. Alanda kalan aktivistler kırık kiremitleri bir zincir oluşturup elden ele vererek Soborna Meydanı’na götürür.
16:21. Koramiral Jukov ara sokağının kesiştiği noktada Kulıkove Pole destekçileri ateşli silahlar kullanarak Ultrasları geri püskürttü. Saat 16:24’te polis kordonunu yarıp muhalifleri Derıbasivska Caddesi’ne kadar takip ettiler ve burada otomatik silahlarla ateş etmeye ve Molotof kokteylleri atmaya devam ettiler. Resmi bilgilere göre Andriy B. 5.45 mm’lik bir kurşunla ölümcül şekilde yaralandı.
16:25 suları. Ağır yaralanan Andriy B. Derıbasivska Caddesi ile Preobrajenska Caddesi’nin kesiştiği yere tahliye edilir. Orada ona ilk yardım yapmaya çalışıldı.
16:27. Bir Öz Savunma konvoyu, Koramiral Jukov ara sokağından Bunin Caddesi’ne giden bir ZIL itfaiye aracının önünü keser. Euromaidan aktivistleri Acil Durumlar Bakanlığı’na karşı şiddet kullanmadan araca el koydu. Bunun ardından öz savunma düzeni, Koramiral Jukov ara sokağı ve Oleksandrivskıy Caddesi bölgesindeki Bunin Caddesi’ni kapatır.
16:27. Soborna Meydanı bölgesindeki Preobrajenskaya Caddesi’ne çok sayıda ambulans geldi. Doktorlar, aralarında delici karın yaraları olduğundan şüphelenilenlerin de bulunduğu yaralı ultrasları ve Euromaidan destekçilerini tedavi ediyor.
Derıbasivska Caddesi ile kesişen Koramiral Zhukov Yolu’nda, kalkanların arkasına saklanan polis memurlarının ilk sırasından sonra Kulıkove Pole aktivistleri sırası konuşlandı. Birkaç düzine “ultras” tarafından taşlanıyorlar. Botsman, polis hattının arkasından saldırganların bulunduğu yöne doğru AKS-74U saldırı tüfeği veya buna dayalı bir karabina ile defalarca tek el ateş eder. Bu onları durdurmuyor: “Ultraslar” ateş ettiğinde kaçıyorlar, sonra tekrar saldırıyorlar.
Derıbasivska Caddesi’nde ve Şehir Bahçesi’nde, polis kordonunun arkasından çıkan Kulıkove Pole aktivistleri, Derıbasivska Caddesi’nde bireysel ‘ultrasları’ takip edip dövüyor, Molotof kokteylleri kullanıyor ve yarı otomatik silahlarla ateş ediyor.
Polis memurları, kavgaya karışan, şişe fırlatan ve ateşli silahlarla (AKS-74U saldırı tüfeği ve UZI hafif makineli tüfek benzeri ve tek el ateş etmek için kullanılan silahlar dahil) silahlanan kişileri gözaltına almak için hiçbir aktif adım atmamaktadır.
16:34. Derıbasivska Caddesi ile Preobrajenska Caddesi’nin kesiştiği noktada sağlık görevlileri Andriy B.’nin öldüğünü tespit etti. Daha sonra yaralının yanında toplanan Euromaidan destekçileri sert bir şekilde polisin duruma müdahale etmesini ve silahlı kişileri gözaltına almasını talep etti. Renault Duster kullanan bir polis memuru Sofiyivska Caddesi yönünde hızla ilerlerken yolda neredeyse bir adama çarpıyordu. Bu durum orada bulunanların öfkesini uyandırır. 1423 numaralı ikinci polis arabasının camları kırılır, araç olay yerini terk eder.
Derıbasivska Caddesi’ndeki çatışmalar devam ediyor.
16:35. Bunina Caddesi ile Oleksandrivskıy Caddesi’nin kesiştiği noktada Öz Savunma, Odeska Druzjına’ya yardım etmek için Kulıkove Pole’dan gelen Narodna Drujına aktivistlerinden oluşan bir konvoy ile çatışmaya girdi. Öz Savunma rakiplerini dışarı çıkarır ve Oleksandrivskıy Caddesi boyunca onları takip eder.
16:40 suları. Öz Savunma liderlerine göre, sayıları en az yüz kişiyi bulan bir başka Kulıkove Pole destekçisi grubun Yekaterınınska Caddesi boyunca ilerlediği bilgisini aldılar. Öz Savunma aktivistlerinin çoğu bir itfaiye aracı eşliğinde Yekaterınınska Caddesi’nden çıkıp Kulıkove Pole’ye doğru ilerlerken, geri kalanlar Oleksandrivskıy Caddesi boyunca Narodna Drujına aktivistlerini takip etmeye devam ediyor.
16:45. Ultraslar ve Euromaidan aktivistleri polisi ve Kulıkove Pole aktivistlerini Koramiral Jukov Sokağı’ndan Yunan Sokağı’na doğru itmek için taşlar, havai fişekler ve tanımlanamayan el yapımı ateşli silahlar kullandılar.
16:50 sularında daha önce olaylara karışmamış olan Jukovskogo Caddesi 36 numaradaki genel merkezden aktivistler, kısa bir süre önce kamuflaj üniformalı kişilerin içinden çıktığı, direksiyonunda bir kadının bulunduğu BH5510BІ plakalı gri bir Chrysler marka araba bulurlar. Eylemciler aracın önünü keserek polis memurlarının aracı incelemesini talep etti. Bagajda, haznesinde bir fişek bulunan (hemen ateşlenmeye hazır) bir pompalı tüfek ve iki travmatik silah bulurlar. Askeri üniformalı üç adam Yunan caddesi tarafından arabaya geri döner. Aktivistler bu kişileri, diğerlerinin yanı sıra çadırları Kulıkove Pole’de bulunan (Rusya yanlısı) “Ortodoks Kazaklar” örgütünün üyeleri olarak tanımlamaktadır. Ayrıca, hemen kullanıma hazır birkaç silah ve av bıçakları daha olduğu tespit edildi. Eylemciler Kazakları polise teslim eder.
16:55 sularında Yekaterınınska ve Uspenska Caddelerinin kesiştiği noktada bulunan Öz Savunma liderlerine Yunan Caddesi bölgesinde silahla vurulanların olduğu bilgisi verilir. Privoz’a (güneye) doğru Yekaterınınska Caddesi’nin boş olduğunu görürler ve geri dönerler. Ele geçirilen bir itfaiye aracı da geri çevrilir. Öz Savunma, Yunan Meydanı’na doğru ilerliyor: bazıları Bunin Sokağı tarafından Koramiral Jukov Sokağını kapatıyor, bazıları Krasnıy Sokağı ile kesişme noktasına doğru ilerliyor.
17:00. Çornomorets-Metalist futbol maçı başlıyor. Çeşitli kaynaklara göre ziyaretçi standında 600 ila 700 arasında kişi bulunmaktadır.
17:05 suları. Bir itfaiye aracı ‘Öz Savunma’ tarafından kapatılan Koramiral Jukov Sokağı’na Bunin Caddesi tarafından giriyor. Yunan Caddesi ile kesişen yol, el yapımı malzemelerden oluşan bir barikat ve kalkanlı polislerden oluşan bir sıra ile kapatılmıştır.
Euromaidan eylemcileri bir itfaiye aracını su topu aracı olarak kullanmaya çalışıyor.
17:10 suları. Euromaidan Karargâhı, destekçilerini yardıma çağırmak üzere günün ilk kısa mesajını gönderiyor.
17:20-17:30. Polis, Yunan Caddesi’nin Preobrajenska Sokağı’ndan Koramiral Jukov Sokağı’na kadar olan bloğunu kalıcı olarak kapattı. Polis nihayet Grecian sokağını abluka altına aldı. Galaktıka mağazası ve Rus Tiyatrosu yakınında birkaç sıra dizilmiştir. Koramiral Jukov Yolu, Antoşka mağazasının yakınında (Bunin Sokağı tarafından Yunan Sokağı ile kesişen) ve Derıbasivska Sokağı ile Yunan Sokağı arasındaki bloğun ortasında kapatılmıştır. Çatışmalar Yunan Meydanı bölgesine – inşaatı bitmemiş otoparka (meydanın güney tarafı) ve Koramiral Jukov ile Yunan Caddesi’nin kesiştiği noktaya (Bulgar Kültür Merkezi, Antoşka mağazası ve Athena alışveriş merkezinin batı cephesi) doğru ilerledi.
İtfaiye aracı Krasnıy Sokağı’ndan Yunan Meydanı’na giriyor, Athena alışveriş merkezini kuzeyden dolaşıyor ve Bulgar Kültür Merkezi’ne doğru ilerliyor.
Bir grup Kulıkove Pole destekçileri Yunan Meydanı’nın güney kanadındaki yeraltı otoparkı inşaat alanına girdi. Öz Savunma ve Euromaidan aktivistleri inşaat alanından Bunin Caddesi’ne çıkışı engellemek için sırayı oluşturur. Kulıkove Pole destekçileri Bunina Caddesi’nden Athena Alışveriş Merkezi’ne doğru yavaş yavaş geri çekiliyor.
17:30-18:00. Çatışma Yunan Meydanı’nda zirveye ulaşır. Her iki tarafta da taşlar, metal mermili el yapımı patlayıcılar, Molotof kokteylleri, ateşli silahlar, travmatik silahlar, havalı silahlar ve Flober fişekli tabancaların kullanıldığı şiddetli çatışmalar yaşanmaktadır. Derıbasivska Caddesi üzerinde, Koramiral Jukov Sokağı ile kesişen kavşağın yakınında, bir grup genç yanıcı karışımlar döküyor. Diğerlerinin yanı sıra, kaldırıma döktükleri bira şişelerini de kullanıyorlar.
17:45 suları. Yunan Caddesi ile Yunan Meydanı’nın kesiştiği noktada (Bulgar Kültür Merkezi ile Athena alışveriş merkezi arasında) kalkanlarıyla duran bir sıra polis ve onların arkasında duran Kulıkove Pole destekçilerine Bulgar Kültür Merkezi’nin balkonundan çift namlulu bir av tüfeğiyle ateş açıldı. Birkaç polis memuru yaralanmıştır. Ölü ve ağır yaralı siviller var. Odeska Drujına’nın liderlerinden Serhiy Doljenkov yaralandı. Athena alışveriş merkezinin batı cephesi yakınlarında diğer gazetecilerle birlikte fotoğraf çeken Dumska gazetesi genel yayın yönetmeni Oleg Konstantinov da yaralandı.
Yunan Caddesi ile Koramiral Jukov Sokağı’nın kesiştiği noktada, Athena alışveriş merkezi yakınlarındaki bir çatışma bölgesinde karnından vurulan genç bir adam hayatını kaybetti. Yaralılar Bunin ve Soborka’dan gelen ambulanslar tarafından alınıyor ve ayrıca arabalarla dışarı çıkarılıyor.
17.50 sularında Koramiral Jukov Caddesi’nde (Bunin ve Yunan Caddeleri arasında) yerel çatışmalar yaşanmaktadır. “Ultras” grupları aralıklı olarak Yunan Meydanı’na girerek Kulıkove Pole aktivistlerine saldırmaktadır. Yunan Caddesi’nde konuşlanan ve aralarında otomatik silahlı özel harekat polislerinin de bulunduğu en az 20 polis memuru yaşananlara müdahale etmiyor.
Yunan ve Koramiral Jukov caddelerinin kesiştiği noktada konuşlanan polis memurlarının bir kısmı, Odeska Drujına aktivistlerinin kimlik tespiti için kullandıklarına benzer şekilde, kollarındaki kalkanları kırmızı bantla sarıyor.
17:55. Albay Fuçeci kolundan hafif yaralanıyor. Ambulans doktoru Fuçeci’nin diğer yaralılarla birlikte tahliye edilmesinde ısrar eder. Diğerlerinin yanı sıra, Şehir Hastanesi No 11’e gitmekte olan 150-72OK plakalı aynı araç ile Botsman’ın da saat 17:57‘de olay yerinden ayrıldığı görülmüştür. Ateş etmek için kullanılan silahın akıbeti henüz açıklığa kavuşturulmamıştır.
18:00 sularında Kulıkove Pole’den bir aktivist grubu Yarbay Paseçnikov’dan Bulgar Kültür Merkezi’nin balkonundan ateşli silah taşıyan kişilerin çıkarılmasına yardım etmesini istedi. Bir grup aktivist ve polis Merkezin binasına girer, dışarıya açılan bir pencereyi kırar ve yangın söndürücüler kullanarak insanları iç merdivenlerden balkondan kovar. Görgü tanıklarına göre, travmatik veya Flober mühimmatı olduğu tahmin edilen silahlı iki kişi ve taş atan birkaç kişi balkona girerken görüldü. Ayrıca balkonda çok sayıda hazırlanmış Molotof kokteyli vardır ve bunlar atılan yanan şişelerle tutuşturulur. Yangın, Kulıkove Pole aktivistleri tarafından binanın içinden ve Euromaidan aktivistleri tarafından dışarıdan yangın söndürücülerle derhal söndürüldü.
18:05 suları. İkinci yarının başında Çornomorets stadyumundaki ultras tribünü boşaldı: bazı taraftarlar diğer tribünlere geçerken bazıları da stadyumu terk etti. Deplasman tribünündeki taraftarlar maç sonuna kadar stadyumda kalır ve saat 19:20 civarında stadyumdan ayrılır.
18:10. Bulgar Kültür Merkezi ile Athena Alışveriş Merkezi arasında bulunan itfaiye aracının tüm camları kırık. Kabine bir molotof kokteyli isabet etti. Euromaidan aktivistleri ateşi söndürdü ve onu bir koçbaşı olarak kullanmaya devam ederek muhalifleri Athena alışveriş merkezinden Koramiral Jukov Yolu istikametine doğru itti.
18:15. Bir grup Kulıkove Pole destekçisi Bunin Caddesi’ne girdi. Bir grup aktivist polis kordonunu aşarak Soborna Meydanı’na doğru geri çekiliyor. Başka bir grup ise Athena alışveriş merkezinden Krasnıy sokağı istikametine doğru geçmeye çalışır. O sırada alışveriş merkezi kapalıdır, Kulıkove Pole aktivistleri birkaç VV askerinin sırasını yararak içeri girerler. Karşı (doğu, Krasnıy sokağı tarafı) çıkış, binaya girmeye çalışan Euromaidan aktivistleri ve ultras tarafından dışarıdan engelleniyor. Krasnıy sokağı tarafındaki kapıda bir çatışma çıkıyor ve Kulıkove Pole taraftarları rakiplerini dışarı iterek her iki çıkışı da ATM’ler ve kontör terminalleriyle kapatıyor ve katlara dağılıyor. Durum liderleri yağma olmadığından emin olurlar. Eylemciler, plastik mermi ateşleme cihazları ve Flobert fişek tabancaları dışında ateşli silahları olmadığını iddia ediyor. Görgü tanıkları binadaki insanların üzerinde uzun namlulu silah bulunmadığını bildirmiştir.
18:20 suları. Athena alışveriş merkezinin içinde, barikat kuran bir grup Kulıkove Pole destekçisi gazeteci Valeriya Ivaşkina’nın telefonunu elinden aldı. Daha sonra teşhis edilme korkusuyla yaptıkları kayıtları silerler. Olay yerinde gazeteci olarak bulunan Odesa Belediye Meclisi milletvekili Igor Dimitriyev, telefonu saldırganlardan alarak Ivaşkina’ya geri verdi.
18:25 suları. Kulıkove Pole’den birkaç destekçi, Tavria B süpermarketinin bulunduğu Athena alışveriş merkezinin yeraltı katına inerek bir güvenlik görevlisi eşliğinde su ve yanıcı maddeler aldı.
Athena alışveriş merkezinin zemin katında, dışarıya ayrı bir çıkışı olan Yak Barbi dükkânı yanıyor ve dumanlar içinde. Alışveriş merkezinin lobisinden çıkan dükkanın iç kapısı kapalı ve hasarsızdır.
18:25 Preobrajenska Caddesi’nde, Yunan Caddesi ile kavşağın yakınında, Ultraslar ve Euromaidan aktivistleri Kulıkove Pole destekçilerinden oluşan büyük bir grubun yerini tespit etti. Çatışma sırasında rakiplerini Bunin Sokağı’na kadar kovalarlar. Daha sonra Euromaidan aktivisti Mark Gordienko’nun çağrısı üzerine Soborna Meydanı’na dönerek Kulıkove Pole’ye ilerlemek üzere ortak bir karar alırlar.
18:30. Soborna Meydanı’nda ve Koramiral Jukov Yolu’nda bazı Euromaidan destekçileri geri çekilen insanları takip edip işlerini bitirmeye çalışırken, diğerleri de linçi önlemeye, ilk yardım sağlamaya ve ambulans çağırmaya çalışıyor. Polis memurları da yaralılara ilk yardım sağlamaktadır.
Athena alışveriş merkezinde barikat kuran aktivistler alışveriş merkezinin üst katlarından olayları izlemiyor. Polisin Kulıkove Pole’den iki destekçiyi dışarı çıkardığını ve dışarıda görev yapan ultras ve Euromaidan destekçilerinden oluşan bir kalabalık tarafından dövülmeye başladıklarını görürler.
Euromaidan eylemcileri Yunan Meydanı’nda Derıbasivska Caddesi’nin kenarında (Athena alışveriş merkezinin kuzey cephesi yakınında) park halinde bulunan AH6852EO plakalı Ford Transit minibüsü ateşe verdi. Saat 19:00’da tamamen yanmıştı.
http://youtu.be/OpBIlgZbQjk
18:35 suları. “Jarü Parü” adlı kafenin yakınında (Yunan ve Preobrajenska caddelerinin kesiştiği yerin yakınında) Euromaidan aktivistleri polis kamuflaj üniforması giymiş ve elinde AKS-74U saldırı tüfeği (ya da buna benzer bir karabina) olan bir adam buluyorlar. Bu Anatoliy Misüra, bölgesel kriminal polisin başı. Kendisini tanıtmayı ve teftiş için silah göstermeyi reddediyor. Aktivistler onu engeller ve yanlışlıkla Organize Suçlarla Mücadele Dairesi (UBOP) bölge başkanı Oleg Kuzmenko olarak tanırlar.
18:40. Euromaidan yanlıları ve kalabalık bir ultras grubu, dirseğinde kırmızı kol bandı olan, askeri üniforma, teçhizat, maske ve MICH askeri kaskı takan genç bir adamı Preobrajenska Caddesi’ndeki Objora mağazasının kapısının önünde engelledi. Kimlik tespiti için maskesini çıkarmayı reddeder ve yaklaşık yüz kişinin katıldığı bir çatışma çıkar. Aktivistler genç adamın yabancı bir sabotajcı olduğunu iddia ediyor. Polis memurları ve “Öz Savunma” bir linçi önler.
http://www.1tv.ru/news/world/259489 (4:32 itibaren)
Akşam saat 7 sularında polis memurları tutukluyu Prımorskıy polis karakoluna doğru götürür.
http://youtu.be/OpBIlgZbQjk?t=26s
18:50. Euromaidan liderlerinden Andriy Yusov, Preobrajenska Caddesi’nde Euromaidan aktivistlerinin Kulıkove Pole Meydanı’na geçişi organize etmeye çalışıyor.
“Ultraslar” ve Euromaidan destekçilerinden oluşan organize olmayan büyük gruplar Soborna Meydanı, Yunan Meydanı, Yunan Caddesi ve bitişik bloklardan Yekaterınınska, Rişelievska, Puşkinska Caddeleri ve Olesandrivskıy Caddesi boyunca Kulıkove Pole’ye doğru ilerlemeye başlar. Yolda, Bölgeler Partisi’ne (Partiya Regioniv) bağlı adayların siyasi reklamlarıyla ışıklı şehir vitrinlerini kırıyorlar.
19.00. Athena alışveriş merkezindeki insanları gözaltına almak için bir operasyon başlatıldı. Polis, Öz Savunma’nın yardımıyla ultras ve dağınık Euromaidan eylemcilerini geri püskürtür ve çıkışları engeller. Antoşka mağazasının yan tarafında (batı çıkışı) polis memurları (bölge polis memurları) Albay Misüra tarafından yönetilmektedir. Karşı (doğu) tarafta polis memurları Albay Fuçeci ve Albay Lutsük tarafından yönetilmektedir.
19:05 sularında Kulıkove Pole aktivistleri ile Athena alışveriş merkezinde müzakereler başladı. Polis tarafındaki müzakereler, kendisini UBOP’un başkanı olarak tanıtan Oleg (görünüşe göre Albay Oleg Kuzmenko) tarafından yürütülmektedir. Zorla boşaltma tehdidi altında binadan çıkmayı talep eder, karakola güvenli bir şekilde götürülmeyi ve kimlik tespiti yapıldıktan sonra serbest bırakılmayı garanti eder.
19.20. Athena alışveriş merkezine doğudan özel amaçlı bir polis biriminin (görünüşe göre UBOP’un OBR Sokol’u) üyeleri giriyor ve onları kıdemli subaylar takip ediyor.
19.24. İlk emniyet arabası Athena alışveriş merkezine ulaştı. Girişin önündeki insanlar (çoğunlukla Öz Savunma ve Euromaidan’ın bağımsız destekçileri) şu sloganı atıyor: “Maskesiz dışarı çıkarın! Polis birkaç düzine kişiyi gözaltına alır.
Gözaltına almanın sonunda Albay Misüra, elindeki AKS-74U saldırı tüfeğini (veya buna dayalı bir karabinayı) alışveriş merkezinin kapısının yakınında Albay Fuçeci’ye teslim etti ve ardından subaylar birlikte Yunan Meydanı’ndan uzaklaştı.
Athena alışveriş merkezinde gözaltına alınanların Ovidiopol ve Belgorod-Dnistrovskyy, Odesa Bölgesindeki polis karakollarına nakledildikleri ve oradan da birkaç gün içinde Vinnıtsia Bölgesine götürülecekleri bildirildi.
NOTLAR
Yazarlar “Kulıkove Pole” terimiyle, Ukrayna’nın federalleşmesi ve/veya topraklarında bağımsız devlet birimlerinin kurulması ve/veya devletin dış sınırlarında değişiklik yapılması fikirlerini paylaşan ve Şubat-Nisan 2014’te Odesa’daki Kulıkove Pole Meydanı’nda konuşlanan çadır kent aktivistlerinin eylemlerini destekleyen örgüt ve bireyleri kastetmektedir.
“Euromaidan” terimi, Ukrayna’nın üniter yapısını ve/veya Avrupa ile bütünleşmesini ve/veya devletin dış sınırlarının değişmeden kalmasını destekleyen ve 2013-2014 yıllarında Kyiv ve Odesa’da düzenlenen kitlesel protestolara (“Maidan”) katılan aktivistlerin eylemlerini destekleyen örgüt ve bireyleri ifade etmektedir.
Ultraslar terimi, yazarlar tarafından en aktif futbol taraftarlarından oluşan düzensiz gruplara atıfta bulunmak üzere ortaya atılmıştır.
Bu terimler yalnızca çatışmanın taraflarına atıfta bulunmak için kullanılmakta olup, herhangi bir değerlendirme veya nitelendirme anlamına gelmemektedir.
Yazarlar, члены “2 Mayıs Grubu” üyeleri:
Vladıslav Balinskıy
Yuriy Vesilık
Tetiana Gerasimova
Serhiy Dibrov
Vira Zaporojets
Valeriya İvaşkina
Yuriy Mukan
Yevhen Peresıpkin
Pavlo Polamarçuk
Vladıslav Sarkisyan
Vladıslav Serdük
Yuriy Tkaçov
Leonid Ştekel
