Fransız radyo istasyonu Sud Radio‘nun 10 Mayıs’taki yayınlarından biri Ukrayna’ya adanmıştı. Bir saat boyunca, stüdyonun konuğu Adrian Boсquet, sunucular Andre Berkoff ve Augustin Morio’ya, Buça’daki suçların Rus işgalcilerin işi değil, “Azak taburunun savaş suçları” olduğunu söyledi. Ayrıca, kendisiyle birlikte Buça’da bulunan Amerikalı gazetecilerin sahnelenmiş videolar çektiğini ve Ukrayna ordusunun kendilerinin “Buça’daki katliamı” sahnelemek için sivillerin cesetlerini kullandığını söyledi. Rus propagandacılarının fantezileri gibi mi geliyor? Öyledir.
Fransız Ordusu’nda eski bir tüfekçi olan ve “Bilim Sayesinde Kalk ve Git” (“Get Up and Walk Thanks to Science”) in yazarı Adrian Bocquet, bu yılın Nisan ayında Lviv, Buça ve Kyiv’i ziyaret ettiğini söyledi. Orada 16 gün geçirdikten sonra Nisan ayı sonunda Ukrayna’dan döndüğünü belirtti. Yani, Adrian Bocquet Nisan ayı ortalarında Ukrayna’ya geldi. Bu, tanıklığının akla yatkınlığını değerlendirmek için önemli bir noktadır. Ona göre, kadınlara, çocuklara ve Ukraynalı mültecilere yardım etmek için insani bir görevle Ukrayna’ya geldi (15:28).
Buça’da kaldığını doğrulayan veriler bundan önce aktif olarak sosyal medya kullanmasına rağmen henüz Twitter, Facebook, Instagram’daki resmi sayfalarında mevcut değil. Ancak, Adrian Bocquet, katıldığı yayınlar sırasında, “Ukrayna ordusunun savaş suçlarının yüzlerce videosu” olduğunu belirtiyor. Şimdiye kadar tek bir video veya fotoğraf yayınlanmadı veya soruşturmaya doğrudan dahil olan Fransa’nın kolluk kuvvetlerine aktarılmadı.
Adrian Bocquet’e Instagram hesabı üzerinden bir yorum için ulaştık, ancak bu makalenin yayınlanması sırasında bir yanıt alamadık.
Fransız BFM.TV yayınında, Adrian Bocquet’in insani yardım misyonunun bir parçası olarak Ukrayna’da kaldığını doğruladığı iddia edilen birkaç fotoğraf gösterdi. Bu fotoğraflar, gerçekten Lviv’de bulunan hayır kurumu “Şpıtal Şeptıtskıy”nin adını taşıyan bir minibüsün arka planına karşı çekildi. Adrian’ın Vakıf ile ne kadar süre çalıştığını ve tam olarak ne yaptığını anlamak için, Hayırsever Vakfı “Şpıtal Şeptıtskıy” direktörü Andriy Login’e bir yorum yapmak için döndük.
Andriy Login, StopFake gazetesine Adrian Bocquet’in Vakfın Lviv’deki şubesine sadece iki kez geldiğini ve sistematik olarak onlarla hiç çalışmadığını söyledi. Her iki ziyaret sırasında Adrian, özel nakliyeyle önceden herhangi bir haber vermeden geldi ve insani yardım paketleri getirdi. Adrian, 4 Nisan’da öğle yemeğinde ve 6 Nisan’da gece yarısında kendisine eşlik eden birkaç kişiyle özel ziyaretler yaptı. Aynı zamanda, Andriy Login’e göre, Adrian ve arkadaşlarıyla konuşmak mümkün değildi: (röportajlarında Adrian Bocquet, “Buça’daki Azak taburunun Ukraynalı Nazilerinin” kendi aralarında ne hakkında konuştuğunu öğrendiği için biraz Rusça ve Ukraynaca anladığını iddia etse de) hepsi sadece Fransızca konuşuyordu.
Fransız medyasının stüdyolarında defalarca dile getirilen hikayesi, Rus propaganda klişelerinin açık işaretlerini içeriyor. Hikayenin ayrıntıları da kafa karıştırıcı ve Nisan ayında Ukrayna’nın Buça kentinde olanların nesnel kronolojisi ile çelişiyor. Bu, Ukrayna’daki savaş olaylarını en azından yüzeysel olarak takip eden herkes tarafından fark edilecektir. Ancak yayınların sunucuları, ayrıntılı sorular sormadan, hikayesini ilgiyle dinliyorlar. Bu nedenle, 10 Mayıs’ta Sud Radyo istasyonunun yayınında, Adrian Bocquet, Ukrayna’da kaldığı süre boyunca, Ukrayna ordusuna (daha sonra “Naziler” olarak adlandıracağı) ilaçlarla yardım ettiğini ve ayrıca onlara ilk yardım sağladığını (ziyaretinin başlangıçta belirtilen amacının Ukrayna’daki mültecilere ve sivillere yardım etmek olduğu iddia edilmesine rağmen) temin eder. Daha sonra, “Azak” taburu ile dostane temaslar kuran Adrian’ın, Ukrayna ordusunun sayısız suçuna tanık olmayı başardığı iddia edildi.
Ukrayna’yı ziyaret edebildiği Nisan 2022’nin ortasından sonuna kadar, Buça’da artık savaş çatışmaları, yaralı ve hatta daha da önemlisi esir alınacak Rus askerleri bile yoktu. Buça, Şubat ayının sonundan 1 Nisan’a kadar Rus birlikleri işgali altındaydı. Zaten 1 Nisan’da, akşama doğru şehrin sokaklarında cesetlerin bulunduğu ilk video yayınlandı. Yani, Adrian Bocquet hiçbir şekilde Buça’da bulunamaz ve “savaş suçları işleyen neo-Nazilerle” gözlemleyemezdi.
Adrian Bocquet, Ukrayna ordusunun “suçları” hakkında birkaç hikaye anlatıyor. İlk olarak, Azak taburunun savaşçılarının kelimenin tam anlamıyla Ukrayna’nın her yerinde, hatta Ukrayna’nın Batısında bile (bildiğiniz gibi, çatışmaların olmadığı bölgede) olduğunu iddia ediyor (19:00). Anlattıklarına göre, “Azak” askerleri “kimsenin dikkatini çekmeyen neo-Nazi yamaları” giyiyor. “Bu adamlarla çalıştım, onlara ilaç verdim. Konuşmalarının ne olduğunu biliyor musunuz? Biraz Ukraynalı ve Rusça anladığım için, Yahudilerle veya zencilerle karşılaşırlarsa onları öldüreceklerine güldüler.” Sunucunun Azak taburunun Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin bir parçası olduğu (Azak taburu aslında Ukrayna Ulusal Muhafızlarının bir birimidir – ed.), Adrian Bocquet şöyle cevap veriyor: “Resmi olarak 5.000 kişi var, ancak onlara katılan gönüllüler var, bu yüzden bu rakam 4 veya 5 ile çarpılmalıdır. Bunlardan en az 20.000 kişi var. Ukrayna için 20.000 büyük bir tabur” (27:00).
Ukrayna’nın nüfusunun 42 milyon kişi olduğu tahmin edilmektedir, bu nedenle tüm ülke için 20.000 asker varsayımsal olarak büyük bir sayı bile olmayacaktır. 2022’nin başından itibaren, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, 195.000 askeri personel de dahil olmak üzere 246.000’den fazla kişiye sahipti. Azak taburunun sayısının, Adrian Bocquet’in kendisinin de kabul ettiği 5.000 kişiye kadar çıkabilmesi koşuluyla, bu, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin toplam sayısının %2,5’idir. Bu nedenle, Azak savaşçılarının Adrian Bocquet’in bulunabileceği “her yerde” olduğu iddiası doğru olamaz. “Azak” alayı da ciddi bir işe alım sistemine sahiptir, bu nedenle “Azak” sayısından 4 kat daha yüksek olabilen gönüllü sayısı hakkındaki bilgiler gerçeğe karşılık gelemez.
“Öyleyse Avrupa neden onlara silah konusunda yardım ediyor? SS yamaları olan Nazilere mi yardım ediyoruz?” diye sordu Adrian, Ukrayna’ya adanmış tüm yayınlarda tekrar tekrar sordu (27:00). Azak alayının komutanlığı defalarca Nazi ideolojisini paylaşmadığını söyledi. Alay komutanı Denis Prokopenko, “Bu (Nazi – ed.) görüşünü destekleyen herhangi bir aşırı sağ örgütü veya insanları saflarımıza davet etmekle ilgili tek bir kelime yok”, diye açıkladı. Azak alayının kurucusu ve ilk komutanı Andriy Biletskıy, yakın tarihli bir röportajda, “Bir şeyi faşist olarak adlandırmak için, her şeyden önce resimlere değil, gerçeklere bakmalısınız. Faşizm bir soykırımdır, sivillerin katledilmesidir, bu tür cinayetlerin izlerinin yok edilmesidir, üçüncü devletlere karşı saldırgan savaşlardır. Sadece Rusya tüm bu kriterlere uyuyor”, diye altını çizdi. “Azak” alayının sembolünün de Nazi sembolleriyle ilgisi yoktur, buna “Ulus Fikri” denir ve 1991 yılında icat edilmiştir. Azak’ın görüşleri ve inançları hakkında daha fazla bilgi, Azak savaşçılarının şu anda ülkeleri için savaştığı Azovstal fabrikasının bodrum katlarından yabancı gazeteciler için 8 Mayıs’ta düzenlenen bir video akışında bulunabilir. Ancak Rus propagandası için Azak Alayı, Rusya’nın Ukrayna ile binlerce kayıpla sonuçlanan tam ölçekli bir savaş başlatmasına neden olan Nazizmin kanıtıdır. Azak savaşçıları, Rus birlikleri tarafından tahrip edilen Mariupol’daki direnişin son kalesi olduğuna göre, Rusya’nın tüm dünyayı Ukrayna’nın işgali için gerçek bir neden olduğuna ve Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin Rus ordusu gibi savaş suçluları olduğuna ikna etmesi önemlidir.
Daha sonra, Adrian Bocquet, Azak alayının askerlerinin esir Rus askerlerini gözlerinin önünde nasıl yok ettiği iddiasıyla ilgili ana hikayesine geçiyor. “Bağlanmış ve dövülmüş Rus savaş esirlerini gördüm. Hangardaydık ve 3-4 kişilik küçük minibüslerle geliyordu. Azak ekibi onlara sordu: “Buradaki subay kim?” Minibüsten inen her biri Kalaşnikof saldırı tüfeğiyle dizinden vuruldu. Ve “Ben subayım” diyenler ise kafalarından vuruldu. Buça’da olan budur. Hepsini gördüm. Bunu kanıtlayan videolarım var.” (21:00) Adrian Bocquet, VA Plus YouTube kanalındaki bir başka röportajda bu hikayeye yeni bir bölümle zenginleştiriyor ve “Azak”ın Buça’da yol boyunca yatan yaralı Rus askerlerine yardım sağlamayı nasıl yasakladığını ve onları bir Kalaşnikof saldırı tüfeğiyle öldürdüğünü nasıl gördüğünü anlatıyor. “Hayatta kalanlar kafalarından vuruluyordu,” diyor Adrian (14:00).
Bu açıklamanın saçmalığı, Nisan ayının ortasından sonuna kadar olan dönemde Buça’da Ukrayna ve Rus birlikleri arasında artık çatışmaların olmadığı gerçeği ile uyuşmuyor. Böylece, orduya veya sivile tıbbi bakım sağlanması da mümkün değildi. Dolayısıyla Adrien Bocquet’in Fransız medyasında paylaştığı “değerli bilgiler” bir yalandır. Büyük ihtimalle Fransız, Rus ordusunun huzurunda cinayetler hakkında bir hikaye uydurdu, çünkü Mart ayı sonlarında Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ni itibarsızlaştırmak için Rus kanallarında aktif olarak dağıtılan videonun komplosuyla tamamen örtüşüyor. Bir minibüsten çıkarılan mahkumların bacaklarına ateş eden bir grup askeri gösteriyor. Videoda, ordu mahkumlara hangisinin subay olduğunu soruyor. Aralarındaki konuşmadan, olayların Harkiv yakınlarında gerçekleştiğini anlayabilirsiniz. Yani, Adrian Bocquet, Buça’da gözlemleyebileceği gerçek sahneyi değil, videonun içeriğini yeniden anlatıyor. Ayrıca, 11 Nisan’da, Fransa’dan bir teknik ve bilimsel jandarma müfrezesi, Kyiv çevresinde işlenen savaş suçlarını araştırmak üzere Ukrayna’ya geldi. Bu, Fransa’nın Ukrayna Büyükelçisi Etienne de Poncins tarafından bildirilmiştir. Görüşülen tanıkların hiçbiri, Adrian Bocquet’in paylaştığı hikayelere uzaktan bile benzeyen kanıtlar sunmadı.
Adrian’ın Buça’da Amerikalı gazetecilerin sahte videolar ve fotoğraflar çekerek Rus bombardımanının kanıtı olarak göstermesini izlediği iddia ediliyor. “Amerikalı gazetecilerin Buça’nın doğusundaki ve Buça yakınlarındaki küçük bir parka düşen bombaları izlediklerini de gördüm. Amerikalılar video çekiyordu ve bombalayanların Ruslar olduğunu söylüyordu. ‘Güzel bir görüntü olacak’ dediler” (22:00). Nisan ayı ortalarında Buça’da bu tür sahneleri gözlemlemek imkansız olduğunu söylemeye gerek yok. Artık Rus veya Ukrayna ordusu tarafından ateşlenen herhangi bir mermi olamazdı. Adrian Bocquet aynı zamanda Buça’daki toplu katliamların bir tiyatro olduğunu savunuyor. Onun “Buça Katliamı” versiyonu, diğer şeylerin yanı sıra, yabancı medyaya yayınlanan Rus propagandasının versiyonlarından biriyle tamamen çakışıyor; iddiaya göre Buça’daki cesetler gerçekti, ancak Ukrayna ordusu tarafından getirildi (25:00).
Ancak, gördüğü her şeyden sonra bile, Adrian Bocquet hala Fransa’ya dönmeyi başardı, ancak sözlerine göre, Azak savaşçılarının onu 10 saat boyunca tuttuğu, (galiba hala sahip olduğu yüzlerce savaş suçu videosu ve fotoğrafını fark etmeden) telefonunu kontrol ettiği iddia edildi (28:23). Adrian, büyük olasılıkla, Rus ordusu tarafından Donetsk ve Lugansk bölgelerindeki “filtreleme kamplarında” gerçekleştirilen ve insanların sorgulanmak üzere götürülmeden önce birkaç gün veya hafta kalmaya zorlandığı ve telefonlarının ve sosyal ağlarının içeriğini tam olarak kontrol ettiği “gerçek” kontrollerin nasıl gerçekleştiğinin farkında değildi.
Adrian Bocquet, hikayesiyle Fransızları, iddiaya göre “8 yıl boyunca bölgenin Rus yanlısı nüfusunu yok eden” yalnızca Ukraynalı Nazilerin ve Ukraynalı yetkililerin Donbas’a yönelik gerçek tehdidi nedeniyle Rusya’nın bir savaş başlatmak zorunda kaldığına ikna etmeye çalışıyor. Olayların bu versiyonu, Rus propagandasıyla karşılaşmış olan herkes için çok tanıdıktır. Adrien Bocquet, radyo yayınının sonunda, Sud Radio dinleyicilerini şu sonuca götürüyor: “Macron, Fransa dışında 14.000 Fransız’ın öldürüldüğü bir durumla karşı karşıya kalsaydı, belki de (komşu bir devlete askeri bir istila gerçekleştirdi – ed.) aynısını yapardı” (42:00). Adrian Bocquet, Ukrayna’nın “Donbas sınırlarında bir istila başlatmaya hazır olan çok sayıda Ukrayna askeri topladığı” için Rusya’nın savaşı önleyici olarak başlattığı görüşünü de paylaşıyor (44:00).
Ukrayna ile tam kapsamlı bir savaşın başlamasına ilişkin argümanlardan biri olan Putin’in, sivillerin öldüğü ve Rusça konuşan nüfusun haklarının ihlal edildiği iddia edilen “Donbas’ta soykırım” olarak adlandırdığını hatırlayın. Bu anlatı, BM ve AGİT gibi uluslararası örgütler tarafından defalarca çürütüldü ve bu tür gerçekleri bulamadılar. BM’ye göre, Rusya’nın 2014’ten 2021’e kadar Ukrayna’ya karşı askeri eylemleri sırasında, Donbas’ta yaklaşık 14.500 kişi öldü. Bunların arasında 3.500 sivil ölüm, 4.500 Ukrayna Silahlı Kuvvetleri askeri ve 6.500 Rus silahlı çetelerinin üyeleridir. Yani, Putin’in işlettiği rakam, StopFake makalelerinde defalarca yazdığı gibi, her iki taraftaki ölü askeri ve sivillerin toplam sayısıdır.
Adrian Bocquet’in katılımıyla yapılan yayınlar, Batı’da Rus propagandasının bir silahı haline geldi. Ancak onlardan alıntılar Rus medyasında da yaygın olarak paylaşılıyor. Bunun üzerine Fransız Sud Radyosu’nun canlı yayınında yapılan açıklamalar, Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın resmi temsilcisi Maria Zaharova tarafından sosyal ağlarında yayınlandı. Adrian Bocquet’in iddia edilen “tanıklıkları”, Rus propaganda medyası Gazeta.ru, İzvestiya, Lenta.ru, Komsomolskaya Pravda ve diğer Rus medyasının yayınlarının da temelini oluşturdu. Birinci Kanal‘ın hikayesinde, “Ukrayna ordusunun savaş suçlarının video kanıtlarını” göstermek için, ilk olarak Mart ayının sonunda ağda ortaya çıkan ve Adrian Bocquet ile ilgili olmayan Harkiv yakınlarında çekilen aynı isimsiz video kullanıldı. Şu anda, Adrian Bocquet’in sahip olduğu iddia edilen tek bir video kanıtı bile yayınlanmadı veya AB kolluk kuvvetlerine aktarılmadı.
Adrian Bocquet, kurgusal öyküsü aracılığıyla, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırganlığı haklı çıkarmak için kullandığı argümanları Fransa kamuoyuna empoze ediyor. Ukrayna’nın sivillere karşı da suç işlediği iddia edilen “kanıt”, “Donbas’ta soykırım” gerçekleştiren bir Nazi devletidir, “her şeyin bu kadar açık ve basit olmadığı” anlayışına yol açmalıdır, çünkü Rusya’nın Ukrayna’ya karşı tam ölçekli bir savaş başlatmak için nedenleri olduğu iddia edilmektedir.
StopFake Avrupa medyasının yazı işleri ofislerini, Rusya-Ukrayna savaşının gidişatını tartışmak üzere stüdyoya davet edilen uzmanların geçmişini incelemeye çağırıyor. Ukrayna’da kalışlarının ayrıntıları hakkında oldukça belirsiz bilgiler veren ve yalnızca “Kremlin el kitaplarına” dayanan açıklamalar yapan Rus yanlısı propagandacılara söz vermek kabul edilemez.
UPD. Adrian Bocquet’in Şpıtal Şeptıtskıy Hayırsevenler Vakfı ile temasları hakkında ek bilgi aldıktan sonra bu yazıda değişiklikleri yaptık.
