Ukrayna, Kuzey Atlantik İttifakı üyesi değildir. Rusya, Batı’ya karşı değil, Ukrayna’ya karşı geniş çaplı bir savaş başlattı.
9 Mayıs’ta Kızıl Meydan’da Ukrayna’nın geniş çaplı işgalini haklı gösteren bir konuşma sırasında Putin, efsanevi “Batı saldırganlığı” hakkında bir dizi klasik Rus anlatısını sıraladı. Diğer şeylerin yanı sıra, “Kyiv tarafından nükleer silahların geliştirilmesi”, “Donbass ve Kırım’a karşı cezai bir operasyon” hazırlanması, “saldırgan NATO’nun Rusya’ya saldırısı”, “Naziler ve Banderalılar” hakkında açıklamalar yapıldı. Ukrayna ve diğer birçok Rus propaganda anlatıları. Putin ayrıca en sevdiği kavram ikame hilesine başvurdu; aslında Rusya’nın “tarihi topraklarında” iddiaya göre Ukrayna ile değil NATO ülkeleriyle savaşta olduğunu garanti ediyor. StopFake, Putin’in 9 Mayıs Zafer Bayramı konuşmasında Kremlin’in Ukrayna’ya karşı saldırgan politikasını haklı çıkarmak için kullandığı ana anlatıları ortadan kaldırdı.
Ekran görüntüsü — «FBA Ekonomi Bugün»
Fake: “Geçen Aralık ayında bir güvenlik garantisi anlaşması önerdik… NATO ülkeleri bizi duymak istemedi, bu da aslında tamamen farklı planları olduğu anlamına geliyor.”
Gerçek: Rusya’nın 17 Aralık 2021’de medeni dünyaya sunduğu bir ültimatom söz konusudur. Rusya Dışişleri Bakanlığı, taleplerini “NATO ve ABD ile karşılıklı güvenlik garantileri konusunda bir taslak anlaşma” olarak nitelendirdi, ancak aslında Rusya, Batı’dan şartlarını kabul etmesini ve Doğu Avrupa’yı Rus nüfuz alanına teslim etmesini talep etti. Diğer şeylerin yanı sıra Kremlin, Batılı devletlerin Ukrayna’yı Rusya tarafından tamamen parçalanması için terk etmesini talep etti ve ayrıca NATO’ya “eşyalarını toplayıp” 1997 sınırlarına (Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Estonya, Bulgaristan, Litvanya, Letonya, Romanya, Slovakya, Slovenya, Arnavutluk, Hırvatistan, Karadağ olmadan – ed.) geri dönmesini emretti. Kremlin ültimatomunun, daha sonra Ukrayna’nın büyük çaplı işgalini başlatan Rus ordusununu bir kısmının Ukrayna sınırları yakınında konuşlandırılması ile eş zamanlı yayınlanması dikkat çekicidir.
Rusya’nın laflarına ve imkansız taleplerine rağmen, ABD, NATO, AGİT ve dünyadan sorgusuz sualsiz itaat talep etmeye devam eden Rusya arasında 10 Ocak – 13 Ocak 2022 tarihleri arasında dört gün boyunca üç tur müzakere yer aldı. “NATO Rusya’yı duymak istemedi” tezi, bu istişareler yapıldığı gerçeğiyle yalanlanıyor. Ancak Rus şantajı amacına ulaşamayınca taraflar çoğu konuda anlaşamadı. Ardından Rusya, Batı’yı “istisnasız tüm devletlerin güvenlik durumunun kaçınılmaz olarak bozulmasıyla” tehdit etti. Bundan sonra, 24 Şubat 2022 sabahın erken saatlerinde Ukrayna şehirlerini bombalamaya NATO, ABD veya AB değil, Rusya başladı.
Fake: “Kırım dahil olmak üzere tarihi topraklarımızın işgali, Donbas’ta başka bir cezai operasyon için açık bir hazırlık vardı.”
Gerçek: 2014’te “kendine saldıran” Ukrayna’nın “saldırganlığı” hakkında bir başka Rus komplo teorisi. Bu tez Kremlin tarafından sekiz yıldır destekleniyor ve Rus liderliğinin aşırı zorlama suçlamaları dışında hiçbir kanıt temeli bulunmuyor. Ukrayna siyasi ve askeri liderliği, Kırım’ın ve Donbas’ın Rusya tarafından işgal edilen bölgelerinin işgalinden güç ile kurtarılması için hiçbir planı olmadığını defalarca vurguladı. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Baş Komutanı Valeriy Zalujnıy, Rus işgalinin başlamasından bir hafta önce 18 Şubat’ta geçici olarak işgal edilen bölgelerde herhangi bir sabotaj yaratma konusundaki saldırganın tüm suçlamalarını bir kez daha kategorik olarak reddetti. Zalujnıy, Rusya’nın yalnızca durumu kızıştırmak amacı ile mantıksız sahtekarlıklar yaydığını vurguladı. Zalujnıy’ın açıklaması maalesef doğrulandı ve Rusya 24 Şubat 2022’de Ukrayna ile geniş çaplı bir savaş başlattı.
Ukrayna ordusunun son iki ayda Rus birlikleriyle açık savaşta elde ettiği başarılar, Ukrayna’nın kendi topraklarında kan dökülmesini isteseydi, topraklarını Rus işgalcilerinden kurtarmak için sınırlarında Rus ordusunun yoğunlaşmasını beklemeden uzun zaman önce bir operasyon başlatacağını gösteriyor. Ancak Ukrayna, sorunu diplomasi yoluyla çözmeyi umarak böyle bir şey yapmayacaktı. Savaşı Rusya başlattı ve binlerce barışçıl Ukraynalının ölümünden yalnızca Rusya sorumlu.
Fake: “Her şey, ABD ve küçük ortaklarının üzerine eğildiği neo-Naziler, Banderalılar ile bir çatışmanın kaçınılmaz olacağını gösteriyordu.”
Gerçek: Ukrayna’daki “neo-Naziler” ile ilgili tezler, StopFake ekibi tarafından onlarca kez yalanlandı. Rusya, Ukrayna’daki “milliyetçiler” ve “Naziler” anlatısını 24 Şubat 2022’de Ukrayna topraklarını kapsamlı bir şekilde işgal etmek için bahane olarak kullandı. Ukrayna’nın ‘denazifikasyona’ ihtiyacı yok. Aşırı sağ güçler Ukrayna makamlarında temsil edilmiyor ve seçimlerde başarılı olamıyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskıy, Ukraynalı-Yahudi bir aileden geliyor. Ukrayna’da, Rusça konuşan nüfusun haklarının ihlali veya Donetsk ve Luhansk bölgelerinin Rusça konuşan nüfusunun soykırımı yoktur. Bu sahtekarlıkların daha ayrıntılı bir analizi için, “Fake: Ukrayna’nın nazilerden arındırmaya ihtiyacı var” ve “Fake: Ukrayna, Donbass sakinlerine karşı soykırım yaptı” makalelerini okuyun.
Fake: “Kyiv’de olası nükleer silah edinimini duyuruldu”.
Gerçek: Ukrayna, nükleer silah edinme veya yaratma niyeti hakkında hiçbir zaman açıklama yapmadı. Bu muhtemelen Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskıy’ın Rus saldırısından beş gün önce 19 Şubat 2022’de Münih Güvenlik Konferansı’ndaki konuşmasıyla alakalıdır. Ardından, bağımsızlığını kazandıktan sonra Ukrayna’nın dünyanın üçüncü büyük nükleer silah cephaneliğine sahip olduğunu söyledi. Zelenskıy, Ukrayna’nın güvenlik garantileri ile sorumlu olan Rusya’nın alaycı bir şekilde ihmal ettiği ülkenin güvenlik garantileri karşılığında savaş başlıklarından vazgeçtiğini vurguladı. Zelenskıy daha sonra Münih’te yaptığı açıklamada, Budapeşte Muhtırası katılımcıları arasında Ukrayna’ya güvenlik garantisi sağlanmasına ilişkin müzakereleri başlatacağını söyledi. Söz konusu garanti olmadığı zaman Kyiv belgenin uygunluğunu “sorgulayacaktır”.
Ancak bu, “Ukrayna’nın nükleer silah edinme niyetinde olduğu” anlamına gelmiyordu. Budapeşte Muhtırası’na ek olarak, Ukrayna hem ulusal hem de uluslararası bir dizi başka belgeye tabidir. 24 Ekim 1991’de Ukrayna’nın Verkhovna Rada’sı ülkenin nükleersiz statüsü beyannamesini onayladı. Üç yıl sonra, Ukrayna, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması‘na fiilen katılmıştır. Ukrayna’yı nükleer silah bulundurmaya karşı uyaran Budapeşte Muhtırası değil bu belgedir.
Ayrıca, Nükleer savaş başlıklarını savuran ve medeni dünyayı tehdit eden Rusya’nın aksine Ukrayna’nın nükleerden arınmış statüsünden şüphe etmek için hiçbir neden vermediğini de belirtmekte fayda var. Ukrayna’nın işgalinden sonra, ülke topraklarında nükleer bir felaketle tüm dünyaya şantaj yapmaya başlayanlar Rus saldırganlarıydı. Bunu yapmak için 24 Şubat’ta Çernobil nükleer santralini, dışlama bölgesini ve Çernobil nükleer santralinin tüm tesislerini ele geçirdiler. 4 Mart gecesi Rus teröristler Zaporijjya nükleer santraline ateş açtı. Avrupa’nın en büyük nükleer santraline yapılan barbarca saldırı sonucu nükleer santralde yangın çıktı. Bir süre Rus saldırganı stratejik bir tesisi kontrol ediyordu ve sadece Ukrayna’yı ve bir dizi AB ülkesini değil, aynı zamanda kendi bölgelerini ve Beyaz Rusya’yı da riske atıyordu. Ayrıca Rusya, Ulusal Bilim Merkezi “Harkiv Fizik ve Teknoloji Enstitüsü” nükleer tesislerini kasıtlı olarak bombalamaya devam ediyor. Kurumun alanında, aktif bölgesinde 37 nükleer yakıt elemanının yüklü olduğu deneysel bir nükleer tesis “Nötron Kaynağı” bulunmaktadır. Tesisatın imhası, büyük ölçekli bir çevresel felaketine neden olabiliyor.
Fake: “NATO bloğu bize bitişik bölgelerin aktif askeri gelişimine başladı … Askeri altyapının nasıl geliştiğini, yüzlerce yabancı danışmanın nasıl çalışmaya başladığını, NATO ülkelerinden en modern silahların [Ukrayna’ya] düzenli teslimatlarının olduğunu gördük.”
Gerçek: NATO ülkeleri, Ukrayna sınırında Rus birliklerinin birikmesi karşılığında Ukrayna’ya silah transfer etti. Ancak bunlar Javelin insan tarafından taşınabilir tanksavar füze sistemleri, NLAW tanksavar güdümlü füzeler, Bayraktar insansız hava araçları gibi hafif silahlardı ve nispeten küçük miktarlardaydı. NATO, Ukrayna’ya ağır silahlar sağlamayı ancak 7 Nisan’da, yani Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı taarruzunun başlamasından sonra ve Rus ordusunun Ukrayna topraklarında bariz vahşetine ilişkin gerçeklerin ortaya çıkmasından sonra kabul etti. Aynı gün, Ukrayna için Ödünç Verme ile ilgili bir yasa tasarısı ABD Kongresi’nde iki partili destek aldı. ABD Başkanı Joseph Biden, 9 Mayıs’ta Ukrayna’ya silah tedarik prosedürünü basitleştiren bir belge imzaladı. Yani, 24 Şubat’ta Rus işgalinin başlamasından önce “Ukrayna’nın Batı silahlarıyla doldurulması” söz konusu değildi. NATO, bloğun faaliyetlerinin her zaman düşmanlıklara hazırlanmayı değil, olası askeri tehditleri caydırmayı amaçladığını defalarca belirtti. Ayrıca NATO, İttifak’ın gidişatının hiçbir şekilde ne Rusya’ya ne de başka bir devlete yönelik olmadığını defalarca vurgulamıştır. NATO’nun hedefleri, 1949 Washington Antlaşması’nın önsözünde belirtilmiştir. NATO’nun ana kuruluş belgesi, Birlik ülkelerinin “toplu savunma oluşturmak ve barış ve güvenliği korumak için çabalarını birleştirmeye kararlı olduklarını” belirtiyor. Bu nedenle, Ukrayna örneğinde olduğu gibi, diğer ülkelerin topraklarında kasıtlı olarak askeri çatışmalara yol açan Rusya’nın aksine NATO’nun ana görevi, Rus propagandanın yazdığı gibi savaş başlatması değil, üye ülkelerin istikrarı ve bir çatışma durumunda onların savunması, ancak bir saldırı değildir.
