BM Ukrayna’daki İhlallere İlişkin Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu, Rus yetkililerin Ukrayna’ya karşı savaş sırasında uluslararası insan hakları hukuku ve uluslararası insancıl hukuku geniş bir yelpazede ihlal ettiğine dair bir dizi kanıt göstermiştir. Bu ihlallerin birçoğu savaş suçu niteliğindedir. BM komisyonu ayrıca Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin bir saldırı eylemi olduğunu tespit etmiştir. Komisyon aynı zamanda, her ne kadar bu raporun temelini oluşturmasa da, savaş sırasında Ukrayna tarafınca işlenen bazı ihlal vakalarına da atıfta bulunmuştur. Belgede, Ukrayna’nın halihazırda bunlardan bazılarına ilişkin ön yargılama soruşturmaları yürüttüğüne dikkat çekildi.
Kremlin medyası, Ukrayna’daki ihlallere ilişkin Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu tarafından yayınlanan rapora özel ilgi gösterdi. Raporun ana konusu Rus yetkililerin ve ordusunun Ukrayna’da işlediği ve işlemeye devam ettiği teyit edilmiş bir dizi savaş suçu olduğundan, propaganda odağı Ukrayna’nın ihlallerine kaydırmaya karar verdi. Rus medyası, BM’nin örneğin Mariupol’deki Drama Tiyatrosu’na ya da Kramatorsk’taki tren istasyonuna ateş açanın Rusya olduğunu açıkça belirtmesi karşısında sessiz kalmayı tercih etti. Buna karşılık, “Nazi rejimi” ve onun “suçları” hakkındaki alışılagelmiş retorik kullanıldı.
Voennoe Obozrenie (editör notu: web sitesi), “BM komisyonu, Ukrayna’daki silahlı çatışma sırasında Kyiv rejiminin militanları tarafından işlenen bir dizi savaş suçunu etkin bir şekilde kabul eden bir rapor yayınladı” diye yazıyor.
Ekran Görüntüsü — onsmedia.ru
BM İnsan Hakları Konseyi tarafından kurulan Ukrayna’daki ihlallere ilişkin bağımsız uluslararası soruşturma komisyonu ilk raporunu 16 Mart’ta sundu.
Komisyonun vardığı ana sonuç şudur: “Toplanan kanıtlar, Rus yetkililerin Ukrayna’nın birçok bölgesinde ve Rusya Federasyonu’nda uluslararası insan hakları hukuku ve uluslararası insancıl hukuku geniş bir yelpazede ihlal ettiğini göstermektedir. Bunların birçoğu savaş suçu niteliğindedir ve kasıtlı cinayetler, sivillere yönelik saldırılar, hukuka aykırı hapsetme, işkence, tecavüz ve çocukların zorla yerlerinden edilmesi ve sürgün edilmesini içermektedir“.
Buna ek olarak komisyon “Rus askeri güçlerinin 10 Ekim 2022’den bu yana Ukrayna’nın enerji altyapısına yönelik bir dizi saldırısının ve Rus yetkililer tarafından işkence kullanılmasının insanlığa karşı suç teşkil edebileceğini tespit etmiştir. Komisyon daha fazla soruşturma yapılmasını tavsiye etmektedir”.
Ekran Görüntüsü — news.un.org
BM komisyonu, diğer hususların yanı sıra, sivillere zarar veren patlayıcı silahların ayrım gözetmeksizin kullanılması gibi çatışmaların yürütülmesi sırasında işlenen ihlalleri de belgeledi. Komisyon özellikle Mariupol’daki Drama Tiyatrosunu, Kramatorsk’taki tren istasyonunu ve Kremençuk’taki bir alışveriş merkezini vuranın Rusya olduğunu teyit etti.
Rapordaki bilgilere göre “Komisyonun incelediği Rus silahlı kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen ya da gerçekleştirilmesi muhtemel saldırıların koşulları, bunların çoğunun ayrım gözetmeksizin yapıldığının tespit edilmesini sağlamıştır. Kuşatma sırasında Mariupol şehir tiyatrosuna düzenlenen ve çok sayıda kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olan 16 Mart 2022 saldırısı; 59 kişinin ölümüne ve 92 kişinin yaralanmasına neden olan Kramatorsk tren istasyonuna düzenlenen 8 Nisan 2022 saldırısı ve Kremençuk alışveriş merkezine düzenlenen ve 21 kişinin ölümüne ve onlarca kişinin yaralanmasına neden olan 27 Haziran 2022 saldırısı gibi yüksek profilli vakalar da bu kapsamdadır.”
Raporda sıralanan Rus ordusunun işlediği suçlar ve savaş suçlarına ilişkin sayısız kanıt arasında, Ukrayna’da Rus kontrolü altına giren bölgelerde kasıtlı cinayet, yasadışı gözaltı, işkence, tecavüz ve tutukluların yasadışı nakli gibi vakalar da yer alıyor.
Rapor aynı zamanda Ukraynalılar tarafından işlenen bazı suç vakalarına da işaret ediyor.
Raporla ilgili yapılan basın açıklamasında, “Komisyon ayrıca Ukrayna silahlı kuvvetleri tarafından işlenen, muhtemelen ayrım gözetmeyen saldırılar ve savaş suçu olarak nitelendirilebilecek iki olay da dahil olmak üzere az sayıda ihlali belgelemiştir” denildi.
Rapor metninde, Harkiv bölgesindeki Mala Rogan ve Kyiv bölgesindeki Dmıtrivka’da “Ukrayna silahlı kuvvetlerinin ya da onlarla bağlantılı güçlerin Rus silahlı kuvvetlerinin esir askerlerini vurduğu, yaraladığı ve işkence yaptığı” iki olayı örnek verilmektedir.
Rapora göre “Komisyon’un konuya ilişkin yazısında Ukrayna Başsavcılığı bu vakalara ilişkin bir ön soruşturma başlattığını belirtmiştir. Ayrıca, Ukraynalı askerlerin olaya karıştığını doğrulayan objektif bir veriye ulaşılamadığı ancak soruşturmanın devam ettiği belirtildi.”
İlk raporun ardından BM komisyonu Rusya Federasyonu’na derhal şu tavsiyelerde bulunmuştur:
- Yürürlükteki uluslararası insan hakları hukuku ve uluslararası insancıl hukuk ihlal edilerek sivillere karşı işlenen saldırganlık ve tüm şiddet eylemlerine, cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet de dahil olmak üzere işkence ve diğer sert muamele biçimlerinin kullanımına son vermek;
- Sivilleri ve sivil altyapıyı korumak için mümkün olan tüm önlemleri almak ve Ukrayna’nın enerji altyapısına yönelik kitlesel saldırılara son vermek;
- Ukrayna içinde herhangi bir nedenle yerlerinden edilmiş veya Ukrayna’dan Rusya Federasyonu’na sınır dışı edilmiş tüm çocukların sayısı ve nerede olduklarına dair güvenilir ve kapsamlı bilgi sağlamak…;
- Silahlı çatışma sonucunda Rusya Federasyonu’na sınır dışı edilen ve orada alıkonulan tüm Ukraynalı sivillerin serbest bırakmak ya da Ukrayna’ya iade etmek.
Ukrayna’ya yönelik tavsiyeler ise, mağdurların kayıt altına alınması, ruh sağlığı ve psikososyal destek programına erişim ve kaynak sağlanması, başta işbirliği kavramı olmak üzere savaş suçlarına ilişkin mevzuatın uyumlaştırılması, davalara açık kriterlere göre öncelik verecek ve adil yargılama ve şeffaf izleme sağlayacak bir soruşturma ve kovuşturma stratejisinin geliştirilmesi, vb. dahil olmak üzere bir tazminat programına yönelik hazırlıklarla ilgilidir.
Dolayısıyla BM komisyonunun raporu, Ukrayna’da bir dizi savaş suçu işleyen ve işlemeye devam edenin Rusya olduğunu ve tüm sorumluların adalet önüne çıkarılması için diğer birçok suçun soruşturulmaya devam edeceğini açıkça ortaya koymaktadır.
StopFake daha önce de Rusya’nın Ukraynalı çocukları “tahliye” etmesinin “savaş suçu olmadığı” iddiasını içeren yalan haberi yalanlamıştı.
Fake: BM Güvenlik Konseyi “Donbas halkının çektiği acıları umursamıyor”
Daha fazla içerik için StopFake web sitesini ve Twitter, Instagram sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.
