Zadaniem dziennikarza jest identyfikacja wiarygodnych źródeł, umieszczanie ich w kontekście i interpretowanie ich – powiedział papież Franciszek na spotkaniu z przedstawicielami watykańskich mediów. W swoim przemówieniu zwrócił uwagę na szalejącą epidemię fake newsów i szeroko pojętej dezinformacji.
Papież Franciszek spotkał się w poniedziałek (23 września 2019 r.) z przedstawicielami watykańskiej Dykasterii ds. Komunikacji. W Sali Królewskiej Apostolskiego Pałacu zgromadziło się aż 400 jej pracowników.
Jak relacjonuje serwis vaticannews.ca, papież rozpoczął spotkanie od wskazania, że „komunikacja jest pragnieniem samego Boga, który wchodzi w relację ze sobą Samym w tajemnicy Trójcy Świętej i w relację z człowiekiem, a więc komunikuje się”. Ojciec Święty zwrócił uwagę, że wynika z tego, że komunikacja to „zaczerpnięcie czegoś z samej istoty Boga, aby czynić tak jak On, aby nie pozostawać samemu, lecz komunikować się i ukazywać kim się jest i co się myśli o prawdzie, sprawiedliwości, pięknie i dobru”
Zdaniem Ojca Świętego dziennikarze katoliccy powinni nie tylko opisywać rzeczywistość i relacjonować wydarzania, ale także umieć odróżniać dobro od zła i oraz zdawać sobie sprawę z tego, w jaki sposób ich słowa kształtują świat.
Franciszek zwrócił uwagę, że zadaniem reporterów jest także demaskowanie słów „fałszywych i destrukcyjnych”. Istotną uwagą była również ta, by bronić prawdy za wszelką cenę. Ta, zdaniem Ojca Świętego zbyt często przechodzi przez „destylarnię interesów finansowych lub korzyści wydawców mediów”.
Co ważne, Franciszek ma świadomość tego, w jaki sposób dziennikarze są cenzurowani lub sami się cenzurują. W tym kontekście zwrócił uwagę na problem odpowiedzialności spoczywającej na mediach i ich pracownikach: – Wasze słowa mówią o świecie i kształtują go, wasze opowieści mogą stworzyć przestrzeń dla wolności lub niewolnictwa, przestrzeń© odpowiedzialności lub uzależnienia od władzy – powiedział Ojciec Święty.
Papież przekonywał, że zna realia, i wie, że reporterzy często słyszą od swoich wydawców i redaktorów: „ Nie, nie można tego opublikować”. Zaapelował jednak, by mówić „prawdę za wszelką cenę”, bo tylko w ten sposób da się budować świat, który jest bardziej sprawiedliwy i opiekuńczy. – Dlaczego, kiedy bezdomny zamarza na ulicy na ulicy, nie ma uwagi mediów, ale każdy serwis informacyjny zawiera relację z giełdę spadającej o dwa punkty? Coś tu nie gra! – powiedział papież.
Ojciec święty nie uciekał w swoich słowach także od fake newsów i szeroko pojętej dezinformacji: – Zadaniem dziennikarza jest identyfikacja wiarygodnych źródeł, umieszczanie ich w kontekście, interpretowanie ich” i nadawanie rzeczom należytego znaczenia.
Jak zauważa Vatican News, papież Franciszek zwrócił także uwagę na przesadne używanie w komunikacji przymiotników, określeń, a zapominanie o tym, co istotne, o sile rzeczowników: “I to jest misją komunikacji: mówić o tym, co jest rzeczywiste, bez słodzenia przymiotnikami. «To jest rzecz chrześcijańska» – po co mówić: autentycznie chrześcijańska? Jest chrześcijańska i to wystarcza! Tylko fakt, rzeczownik: chrześcijanin, to wystarczająco mocne. Przechodzić od kultury przymiotnikowej do teologii rzeczownika. I wy powinniście to robić – zachęcał pracowników Dykasterii ds. Komunikacji papież.
To nie pierwszy raz kiedy papież tak stanowczo wypowiada się na temat przekazu medialnego i fake newsów. Warto w tym kontekście przypomnieć papieskie Orędzie na 52. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu (2018).
„Skuteczność fake news wynika przede wszystkim z ich charakteru mimetycznego, to jest zdolności, by wydawały się prawdopodobnymi. Po drugie, wiadomości te fałszywe, ale prawdopodobne, są podchwytliwe, w tym sensie, że potrafią przyciągać uwagę adresatów, opierając się na stereotypach i uprzedzeniach rozpowszechnionych w strukturze społecznej, wykorzystując emocje, które można łatwo i niezwłocznie rozbudzić, takie jak lęk, pogarda, gniew i frustracja. Ich rozpowszechnienie może liczyć na manipulacyjne wykorzystywanie sieci społecznościowych oraz logiki, która gwarantuje im funkcjonowanie: w ten sposób treści, chociaż pozbawione podstaw, zyskują taką widzialność, że nawet wiarygodnym zaprzeczeniom z trudem udaje się zredukować ich szkody”. [przeczytaj całość]
* Dykasteria ds. Komunikacji Stolicy Apostolskiej – dykasteria Kurii Rzymskiej utworzona przez papieża Franciszka jako w 2015 Sekretariat ds. Komunikacji. Celem dykasterii jest zarządzanie instytucjami medialnymi Stolicy Apostolskiej (zrzesza m.in. Papieską Radę ds. Środków Społecznego Przekazu, Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej, Służbę Internetową Stolicy Apostolskiej, Radio Watykańskie, Watykański Ośrodek Telewizyjny, i dziennik L’Osservatore Romano)
WM
Źródła: vaticannews.ca, cruxnow.com
Fot. Casa Rosada/wikipedia.org/
