Źródło EU vs Disinfo
Jesteśmy z powrotem w 1969 roku. Sowiecki marynarz wrzuca ze swojego statku do Pacyfiku wiadomość w butelce. Pięćdziesiąt lat później butelka zostaje wyrzucona przez fale na brzeg Alaski, gdzie znajduje ją lokalny mężczyzna.
Rosyjska państwowa telewizja wyrusza na poszukiwania, żeby sprawdzić, czy autor wiadomości wciąż żyje – i znajduje go, obecnie emerytowanego oficera, w Sewastopolu na Krymie.
Poruszająca historia została pokazana w rosyjskiej telewizji ogólnokrajowej, a potem podchwycona przez liczne media na całym świecie. Ale czy była prawdziwa? Rosyjska niezależna telewizja Dożd nie była przekonana.
Świeża butelka, świeży atrament, papier A4
W najnowszym odcinku cotygodniowego programu Fake News dziennikarz TV Dożd badał historię wiadomości w butelce, którą wyprodukowali jego koledzy po fachu z państwowego kanału telewizji Rossija 1. Niezależny dziennikarz odkrył, że wywołuje ona liczne pytania.
Dlaczego butelka wyglądała kompletnie świeżo, a nie jakby spędziła pół wieku w oceanie? Dlaczego list w środku był tak dobrze zachowany, a atrament nierozmyty? I dlaczego była napisana na kartce A4 – formacie papieru, który nie był standardem w Związku Sowieckim?
TV Dożd zwróciła także uwagę, że w wywiadzie emerytowany oficer stwierdził w rozmowie z reporterem Rossija 1, że nie może rozpoznać charakteru pisma jako swojego – nawet jeśli potem powiedział w wywiadzie, że nazwa sowieckiego przedsiębiorstwa połowu ryb wymieniona w wiadomości odpowiada temu, dla którego pracował, kiedy był młodszy.
Zbyt dobre, żeby było prawdziwe?
Historia rosyjskiej państwowej telewizji jest prawie epicka w swoim zakresie: łączy dawne rosyjskie terytorium Alaski ze współczesnym Krymem – terytorium ukraińskim, które, zgodnie z oficjalną dezinformacyjną narracją Kremla „wróciło do domu”, kiedy Rosja dokonała jego inwazji i nielegalnej aneksji w 2014 roku.
Podobnie historia buduje most między wspomnieniem Związku Sowieckiego i imperialnymi snami post-krymskiej współczesnej Federacji Rosyjskiej.
Dodać do tego poruszającą perspektywę ludzką i historia pasuje idealnie – zbyt idealnie, jak niektórzy, w tym niezależna TV Dożd, by powiedzieli – do geopolitycznej narracji Kremla.
Źródło EU vs Disinfo
