Źródło: Wileński Instytut Analiz Politycznych, dla StopFake
Propaganda Kremla rozpowszechnia w Gruzji kłamstwa, zgodnie z którymi ataki 11 września zostały wykonane przez rząd Stanów Zjednoczonych, liberalizm jest związany ze starożytnym rzymskim bogiem Liberem, znanym z alkoholizmu i perwersji seksualnych. Te kłamstwa mają na celu zdyskredytować zachodnie demokracje i liberalizm jako ideologię wolności. Ponieważ nie jest to pierwszy raz, kiedy Kreml i jego tuby propagandowe szerzą podobne kłamstwa, konieczne jest ujawnienie przypadków fałszywych wiadomości i propagandy, a także pogłębić zrozumienie metod stosowanych do znalezienia na nie skutecznego antidotum.
W 2016 r. fundacja MDF (Media Development Foundation) zbadała 65 przykładów propagandy. W 37 przypadkach jako źródło dezinformacji zostały zidentyfikowane same media. W pozostałych 28 przypadkach były to inne źródła, przypuszczalnie osoby prywatne.
Należy zauważyć, że dystrybutorzy dezinformacji w większości przypadków nawet nie zadali sobie trudu, aby wskazać źródła. Ponadto zdarzały się przypadki, gdy głównymi źródłami były humorystyczne i satyryczne strony angielskie lub rosyjskie. Dlatego ważne jest kwestionowanie źródeł każdej informacji. Jeśli nie jest wymienione źródło, jest to wystarczający powód, aby nie ufać informacji. Jeśli źródło jest podane, warto sprawdzić jego zawartość, właścicieli, redaktorów. Pożądane jest również sprawdzenie autorów i ekspertów, zadanie sobie pytania, czy są oni fikcyjni czy prawdziwi, czy są kompetentni, aby rozmawiać o konkretnych kwestiach, jaka jest ich reputacja. Jeśli jest coś podejrzanego, warto to zgłosić.
Platformy propagandowe ukrywają swoje źródła, aby legalizować wiadomości, które rozpowszechniają. Aktywnie używają różnych metod, aby ukryć źródło. Często odbiorca rozumie informacje pochodzące z bezpośrednich źródeł i nie kojarzy ich z portalem, na którym są publikowane. Celem jest ukrycie podstawowego źródła informacji i stworzenie pozorów zaufania do samej wiadomości i portalu, który ją rozpowszechnia.
W badaniu zidentyfikowano następujące główne metody propagandy:
- Dezinformacja – „Ataki z 11 września w USA zostały zorganizowane przez państwo”. Informacja została rozpowszechniona przez portal „Gruzja i świat” (Georgia&World).
- Teorie spiskowe – „Przymiotnik „liberalny” oznacza „tego, kto chwali rzymskiego boga Libera, słynącego z alkoholizmu i perwersji seksualnych”. Informacja została rozpowszechniona przez wpływowego gruzińskiego biznesmena L. Vasadze
- Demonizacja – „Stany Zjednoczone usiłują stworzyć hybrydę człowieka i zwierzęcia do ciężkiej pracy”. Informacja została rozpowszechniona przez portal „Gruzja i świat” (Georgia&World).
- Podawanie humorystycznych opowieści za prawdziwe informacje – „Kandydat na wiceprezydenta USA groził wydaleniem kościoła katolickiego, jeśli nie akceptuje małżeństw osób o tej samej płci”. Informacja została rozpowszechniona przez Związek Obrońców Praw.
- Mylące nagłówki – „Erdogan oskarża USA o przewrót wojenny w Turcji”.
- Manipulowanie zdjęciami i materiałami wideo – „NATO zaprezentowało mundury wojskowe dla społeczności LGBT”. Informacja z tygodnika „Asaval-Dasavali”.
- Mity radzieckie
W większości przypadków media gruzińskie ukrywają rosyjskie źródła. Często dezinformację rozpowszechniają platformy propagandowe o wyrazistym stanowisku antyzachodnim, a jej dalsze rozpowszechnienie w kluczowych mediach bez krytycznej analizy odbywa się z powodu braku wiedzy dziennikarzy w określonych obszarach. Dlatego ważne jest tworzenie listy serwisów, mediów i dziennikarzy, którzy świadomie oszukują odbiorców, maskując źródła, szerząc dezinformację i naruszając etykę dziennikarską. Należy zwrócić większą uwagę na szkolenie w zakresie umiejętności korzystania z mediów, a dezinformację obalać nie tylko w Internecie, ale też w innych mediach. Ponadto konieczne jest wspieranie rozwoju kompetencji pracowników mediów, aby ci mogli identyfikować próby manipulacji i wprowadzania w błąd.
Źródło: Wileński Instytut Analiz Politycznych, dla StopFake
Tekst jest częścią projektu mającego na celu wzmocnienie demokracji i społeczeństwa obywatelskiego, a także nawiązanie bliższych związków z krajami Partnerstwa Wschodniego UE (Ukraina, Mołdawia, Gruzja) poprzez rozpowszechnianie niezależnych informacji za pomocą nowoczesnych rozwiązań. Projekt jest realizowany przez Wileński Instytut Analiz Politycznych. Projekt jest finansowany w ramach Programu Wspierania Rozwoju i Promocji Demokracji Ministerstwa Spraw Zagranicznych Litwy.
