Szczepionki przeciwko COVID-19 mają średni okres ważności wynoszący 6 miesięcy. W komentarzu dla StopFake Centrum Zdrowia Publicznego przy Ministerstwie Zdrowia Ukrainy zauważono, że okres ważności szczepionki AstraZeneca dostarczonej przez Polskę to 30 listopada 2021 roku, a szczepionka jest bezpieczna i skuteczna przez cały ten okres.
Użytkownicy mediów społecznościowych, a także prorosyjskie i kremlowskie środki masowego przekazu rozpowszechniają informację, że Polska sprzeda Ukrainie 1,2 mln dawek przeterminowanej szczepionki przeciwko COVID-19.
Tego typu „wiadomości” są popierane również dezinformacyjnymi narracjami typu „sprawa dotyczy wątpliwej jakości leków produkowanych przez AstraZeneca”, czy „jeszcze nie wiadomo, ile strona ukraińska wyda na leki, które mogą stać się zakupem nie tylko bezużytecznym, ale i niebezpiecznym”, oraz że ze względu na dążenie do członkostwa w UE Ukraina jest gotowa być wdzięczna za pomoc „za którą trzeba zapłacić, niestety nie tylko finansowo, ale także ludzkim życiem”.
W komentarzu dla StopFake ukraińskie Centrum Zdrowia Publicznego zaznacza:
„Polska przekazała Ukrainie 650 000 dawek szczepionki AstraZeneca w ramach pomocy humanitarnej. Jesteśmy wdzięczni naszym sąsiadom za możliwość otrzymania dodatkowych środków na ochronę swoich obywateli przed chorobą koronawirusową. Ukraina nie ma z Polską umów na zakup szczepionki na koszt publiczny. Okres ważności – do 30 listopada. Szczepionka jest już w regionach. Jeśli spojrzeć na statystyki, to widać, że w dni powszednie szczepionką AstraZeneca, jeśli była dostępna, szczepiono około 20 tysięcy osób dziennie. Szczepionka jest bezpieczna i skuteczna przez cały okres przydatności”.
Wcześniej polskie MSZ oświadczyło: ponieważ na Ukrainie brakuje szczepionek, partia szczepionek z Polski – częściowo odsprzedana po cenach skupu, a częściowo przekazana w darze – uzupełni te zapasy.
„Przekazanie z Polski szczepionek przeciwko COVID-19 Ukrainie jest kolejną formą wsparcia wysiłków władz Kijowa na rzecz zmniejszenia zagrożenia epidemicznego i poprawy stanu zdrowia ludności. Od początku pandemii w 2020 roku Polska udzielała Ukrainie pomocy w walce z koronawirusem, dostarczając specjalistyczny sprzęt, środki ochrony osobistej oraz pomoc w rozwoju usług online” – podkreśliło polskie MSZ.
Poza Ukrainą Polska przekazała szczepionki przeciw COVID-19 również do Australii, Hiszpanii, Portugalii i Norwegii.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) komentując okres ważności szczepionki AstraZeneca, produkowanej przez Instytut Serum w Indiach, również stwierdziła, że okres trwałości szczepionki jest „odzwierciedleniem tego, jak długo szczepionka zachowuje swoją stabilność i skuteczność w wymaganej temperaturze przechowywania”. Data ważności jest wskazywana dla każdej partii szczepionki. Okres ważności nie wpływa na bezpieczeństwo szczepionki, raczej jest związany z tym, jak skuteczna będzie szczepionka lub jaki stopień ochrony zapewni”. GAVI (Global Alliance for Vaccines and Immunisation) podkreśla, że większość szczepionek ma średni okres trwałości około 3 lat, ale w przypadku szczepionek przeciwko COVID-19 producenci bardzo ostrożnie podchodzili do szacunków, więc okres ważności określa się tylko w granicach 3-6 miesięcy. „Obecnie kilku producentów prosi o rozszerzenie okresu przydatności swoich szczepionek, ale w tym celu muszą dostarczyć wiarygodne dane dotyczące stabilności, aby potwierdzić takie żądanie” – oświadczono w GAVI.
