Poziom promieniowania tła w ukraińskim mieście Chmielnicki oraz w całym regionie pozostaje na poziomie normy. Poinformowali o tym przedstawiciele miejscowej administracji. Potwierdzają to również dane ukraińskiego portalu SaveEcoBot. Ponadto ukraińskie Centrum Komunikacji Strategicznej podkreśliło, że rosyjska propaganda celowo rozpoczęła kampanię dezinformacyjną zaraz po atakach na miasto Chmielnicki w dniu 13 maja. Celem tej fali fake newsów jest szerzenie paniki i nieufności wobec swego państwa wśród Ukraińców.
W mediach społecznościowych oraz na rosyjskich stronach internetowych pojawiły się informacje, że w ukraińskim mieście Chmielnicki „odnotowano wzrost poziomu promieniowania tuż po uderzeniu rakietowym na magazyny Sił Zbrojnych Ukrainy”. Według rosyjskich mediów poinformował o tym ukraiński portal SaveEcoBot. W rosyjskich mediach stwierdzono – wzrost poziomu promieniowania w regionie rzekomo wskazuje, że „pociski ze zubożonym uranem są niewłaściwie przechowywane w obiektach Sił Zbrojnych Ukrainy”.
„Niedawny atak wojsk rosyjskich wymierzony w magazyny amunicji w pobliżu zakładów „Kation” w Chmielnickim najwyraźniej trafił w zmagazynowane tam brytyjskie pociski ze zubożonym uranem. Świadczy o tym podwyższony poziom promieniowania i próby gaszenia pożaru przy wykorzystaniu zdalnie sterowanych robotów. (…) Wersja dotyczącą obecności w magazynie amunicji ze zubożonym uranem częściowo została potwierdzona przez byłego deputowanego Rady Najwyższej Igora Mosejczuka, który doradzał ewakuację dzieci z obszaru detonacji pocisków” – podał rosyjski portal Reporter.
Zrzut ekranu ze strony @voenkorKotenok / facebook.com
W rzeczywistości informacja o wzroście poziomu promieniowania w Chmielnickim i pobliskich regionach w wyniku wybuchu 13 maja jest fejkiem. Poinformowała o tym Rada Miejska Chmielnickiego. Burmistrz miasta Ołeksandr Syczyszyn na briefingu w dniu 15 maja bezpośrednio skomentował tego typu komunikaty w sieciach społecznościowych i na rosyjskich stronach internetowych: „Niestety, mieszkańcy, poddając się panice, zaczęli reagować na tę informację i rozpowszechniać ją w różnych grupach w sieci Viber. Jest to jawny fake, a nawet prawdziwa zaplanowana operacja psychologiczna. Wraz z Państwową Służbą ds. Sytuacji Nadzwyczajnych natychmiast wykonaliśmy pomiary tła promieniowania. Wskaźniki wykazały wartości o 2,5 razy mniejsze od dopuszczalnej normy. Nie było więc wycieków ani żadnych chemikaliów, ani żadnego uranu, zubożonego czy wzbogaconego”. Symczyszyn podkreślił również, że w warunkach wojny ważne jest, aby ludzie korzystali wyłącznie ze sprawdzonych oficjalnych źródeł informacji.
Ponadto ukraińskie Centrum Komunikacji Strategicznej i Bezpieczeństwa Informacji oświadczyło, że rosyjska propaganda natychmiast po ataku rakietowym na miasto Chmielnicki rozpoczęła masowe rozpowszechnianie dezinformacji i paniki wśród ukraińskiego społeczeństwa. „Fala dezinformacji rozpoczęła się za pośrednictwem drobnych kanałów w Telegramie i propagandowych kont na Twitterze. Stwierdzano, że „w Tarnopolu i Chmielnickim użyto taktycznej broni jądrowej lub amunicji ze zubożonym uranem”. (…) Propagandyści „przekonywali” również, że „po uderzeniu rakietowym została zniszczona amunicja do czołgów Leopard i Marder”, ponownie wspominając przy tym o zubożonym uranie” – podało Centrum Komunikacji Strategicznej na swojej stronie Meta.
Według portalu ye.ua tło promieniowania w obwodzie chmielnickim stanem na dzień 15 maja 2023 r. mieści się w zwykłych granicach i wynosi 0,087-0,150 μSv/h. „Najwyższą wartość dawki promieniowania zarejestrowano o godzinie 10:29 na punkcie obserwacyjnym przy Alei Niepodległości w mieście Netiszyn, i wyniosła ona 0,150 µSv/h, czyli była ona poniżej poziomu kontrolnego” – poinformował portal SaveEcoBot w wiadomościach porannych.
Zrzut ekranu ze strony saveecobot.com
Ponadto, po nieudanej próbie rozpowszechnienia paniki w społeczeństwie ukraińskim, w rosyjskiej opinii publicznej i środkach masowego przekazu ukazały się dodatkowo narracje, twierdzące, że chociaż promieniowanie tła jest teraz niskie, to za kilka lat Ukraińcy jednak odczują skutki wycelowanego w magazyny uderzenia rakietowego.
Również administracja obwodu tarnopolskiego zaprzeczyła fake’om rosyjskim na temat eksplozji rzekomo znajdujących się w mieście magazynów z amunicją ze zubożonym uranem. Tematy „skażenia promieniowaniem” i „zagrożenia dla zdrowia Ukraińców” stały się kolejną ulubioną narracją wymierzonej przeciwko Ukrainie rosyjskiej propagandy po tym, jak Wielka Brytania zaczęła zaopatrywać Kijów w amunicję ze zubożonym uranem o zwiększonej sile penetracji.
StopFake wielokrotnie publikował artykuły, w których sprostowano tego typu fake’i: «Фейк: Передача Британией снарядов с ураном для ВСУ — это «ядерная эскалация и новый виток агрессии» в войне», «Фейк: Танки Abrams и Leopard 2 «угрожают здоровью украинцев»», «Фейк: Украина «делает грязную бомбу» с использованием Калифорния-252».
