Potentiële nee-stemmers zouden er voorafgaand aan het referendum goed aan doen eens een middag naar de Russische staatstelevisie te kijken.
Door: Sijbren De Jong. In: de Volkskrant, 31 maart 2016
Op 6 april stemt Nederland over het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne. Een verdrag zoals Europa er velen heeft; denk aan Chili, Moldavië en vele anderen. Geen van deze landen is EU lid of zal het in de nabije toekomst worden. Met geen woord werd destijds over deze overeenkomsten gerept.
Het is daarom opmerkelijk dat juist nu over het associatieverdrag met Oekraïne zoveel stampij wordt gemaakt. Met toenemende verbazing kijk ik naar de argumenten die door het nee-kamp als waarheden worden gepresenteerd. Steeds vaker vertonen deze ‘argumenten’ immers een een-op-eengelijkenis met de propaganda van Russische staatsmedia.
Selectief geheugenverlies
Volgens GeenPeil is Oekraïne een land in ‘burgeroorlog waar gewapende fascistische milities door de straten marcheren’. Nederland zou daarom moeten stemmen ’tegen open grenzen met een oorlogsland’. Wanneer u even googelt op de websites van RT (het voormalige Russia Today) of Spoetnik Nieuws, dan zult u vergelijkbare opmerkingen talloze keren tegenkomen.
Interessant is het dat twee jaar na de annexatie van de Krim zowel het Kremlin als GeenPeil aan selectief geheugenverlies lijden. De annexatie van een deel van een soevereine staat door een andere staat is immers een duidelijk voorbeeld van een interstatelijk conflict. De suggestie dat er in Oekraïne een burgeroorlog woedt, is daarmee niet alleen feitelijk onjuist, het is tevens een belediging naar alle burgers die in de afgelopen twee jaar hun leven lieten.
De opmerking over ‘open grenzen’ is eveneens dubieus. Het wordt weliswaar mogelijk om visumvrij te reizen, maar slechts voor maximaal 90 dagen. Werkvisa worden apart verstrekt. Van open grenzen is dus geen sprake.
De opmerking over ‘fascistische milities’ lijkt op de posters die werden ingezet ten tijde van het Krim-referendum in maart 2014. Mensen kregen de keuze: wilt u een nazistisch schiereiland (met bijbehorend bloedrood kaartje voorzien van een hakenkruis)? Of een vredelievend stukje Rusland (met babyblauwe achtergrond)?
De suggestie dat Oekraïne geleid wordt door fascisten is pure Kremlin-propaganda. Ter illustratie: bij de afgelopen parlementsverkiezingen in Oekraïne behaalde de extreemrechtse partij ‘Rechtse Sector’ slechts 1 zetel.
Versterken van de rechtsorde
Oekraïne zou het corruptste land van Europa zijn en daarom zouden we er geen akkoord mee moeten sluiten, aldus GeenPeil. Oekraïne is inderdaad corrupt. Echter, de belangrijkste reden achter de Maidan-opstand is dat gewone Oekraïners deze situatie beu zijn en juist hier verandering in willen zien. Het akkoord zet zich in voor het versterken van de rechtsorde, het bevorderen van de mensenrechten en het bestrijden van corruptie.
Voor de EU zelf zou het een welkome verandering zijn als een land dat grenst aan onze buitengrenzen over sterkere wetgeving beschikt. Echter, uit het statement van GeenPeil valt op te maken dat zij vinden dat Oekraïne vooral corrupt moet blijven. Dat je willens en wetens een buurland corrupt wilt houden, vind ik op zijn zachtst gezegd een vreemde stellingname.
Los daarvan sluit deze opmerking naadloos aan bij Kremlinretoriek. U denkt toch zeker niet dat Poetin enig belang heeft bij een minder corrupt Oekraïne? Immers, Poetin was degene die President Janoekovitsj destijds een flinke zak geld gaf om het akkoord niet te ondertekenen. Pijnlijk voor Moskou is dat een minder corrupt Oekraïne inhoudt dat kritischer zal worden gekeken naar de vuile was van Poetin en consorten. Poetin als anticorruptieridder? Stemt u tegen het akkoord, dan bent u dus feitelijk voor het instandhouden van corruptie.
Potentiële nee-stemmers zouden voorafgaand aan het referendum er goed aan doen eens een middag RT te kijken. Het is tegenwoordig bijna overal in Nederland te ontvangen. Neem er een kladblok bij en turf eens hoe vaak de argumenten overeen komen met die van GeenPeil. Geloof me, u zult snel nieuw papier nodig hebben.
Sijbren de Jong is expert op het gebied van de betrekkingen tussen de EU en landen behorende bij de voormalige Sovjet-Unie. Hij is werkzaam als strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) en als docent aan de Universiteit Leiden.
