Het is niet onopgemerkt gebleven dat StopFake sinds vorige week ook in het Nederlands beschikbaar is. Het Reformatorisch Dagblad sprak in Kiev met directeur Yevhen Fedchenko over de Oekraïense site die propaganda nu ook in het Nederlands ontmaskert.
Oekraïense soldaten die in Slavjansk een 3-jarige jongetje hadden gekruisigd. Dat verhaal werd uitgezonden door een grote Russische televisiezender.
Het is slechts één voorbeeld van de vele „kolderieke nieuwsverhalen” die in Rusland op tv verschijnen, zegt dr. Jevhen Fedsjenko.
Het team achter StopFake.org is al sinds 2014 bezig dit soort berichten te controleren en ontmaskeren en de echte feiten te publiceren. Lezers kunnen ook ongeloofwaardige berichten aanmelden. StopFake claimt onafhankelijk te zijn.
Sinds woensdag is er een Nederlandstalige versie van de site. Volgens Fedsjenko zijn ook de Nederlandse media in de aanloop naar het referendum over het EU-handelsverdrag op 6 april doelwit van Russische beïnvloeding.
Fedsjenko is directeur van de Mohyla School voor Journalistiek in Kiev. Eerder werkte hij bij de Oekraïense televisie. Uit ervaring weet hij hoe mediavertegenwoordigers werden geïntimideerd. „President Janoekovitsj deed een duidelijke poging tot afschrikking toen hij tegen een kritische journalist zei: Ik zou niet graag in jouw schoenen staan”, aldus Fedsjenko vorige week tegenover Nederlandse journalisten in Kiev.
De Russische propaganda kwam vooral op gang in 2005, toen de regering-Poetin via tv-station Russian Today de blik richtte op de vijandschap van de buitenwereld. Vandaar al die berichten over „poppenspelers uit Washington” die de regering van Oekraïne hebben overgenomen. De NAVO zou op alle fronten tegen Rusland vechten en van Russische militairen in Oost-Oekraïne is natuurlijk geen sprake.
StopFake.org is trouwens niet alleen bezig met Russische propaganda, want ook de regering in Kiev is niet geheel onschuldig. „De verhouding is zo’n beetje 95 tegen 5 procent.”
De westerse stijl van journalistiek –die zich in vrijheid baseert op feiten– heeft in Oekraïne geen traditie, zegt Fedsjenko. „De tv-stations van miljonairs die wij hier hadden, waren voor politici volkomen ongevaarlijk. Inmiddels ontdekken steeds meer mensen internet. Je ziet dat de politiek dat steeds beter volgt.”
Ook Dagblad Trouw noemt in een artikel over het referendum de nieuwe Nederlandse versie van StopFake: “Ondertussen proberen Oekraïense journalisten uit Kiev de ‘nep-berichten’ die de wereld in worden geslingerd aan de vooravond van het referendum, te ontkrachten. De Oekraïense website StopFake is nu ook beschikbaar in het Nederlands. Op de site wordt ‘onjuiste informatie over Oekraïne weerlegd’. Het gaat vaak om berichten die verschijnen in Russische media. Ook de artikelen die GeenStijl publiceert, worden regelmatig gekapitteld.”
