Rządowe Centrum Bezpieczeństwa opublikowało analizę poświęconą rosyjskiej dezinformacji. Przedstawia się ją jako broń strategiczną o systemowym i doktrynalnym charakterze. Analiza jest szalenie istotna nie tylko dla specjalistów, ale i dla każdego z nas. – Należy być przygotowanym na nowe, nieznane jeszcze metody konfrontacji informacyjnej – oto najważniejszy wniosek.
Dezinformacja Kremla jest zróżnicowana i prowadzona wielopoziomowo. Wbrew pozorom nie są to rozproszone, autonomiczne działania, a systemowa „robota” obliczona na określone, wymienione wyżej cele. Od trollingu w serwisach społecznościowych, poprzez wprowadzanie do opinii publicznej nieprawdziwych informacji, aż do wyrafinowanych cyberataków oraz cyberszpiegostwa.
Rosjanie korzystają przy tym ze sprawdzonych przez lata (wieki) narzędzi, takich jak: fortel, propaganda, decepcja, manipulacja, blef, kamuflaż, mistyfikacja i in., dostosują je do zmieniającej się rzeczywistości informacyjnej – przestrzeni fizycznej oraz cyberprzestrzeni. Cel pozostaje jednak ten sam: dezorientowania, atomizacja społeczeństw, negatywny i destrukcyjny wpływ na „przeciwnika”.
Rosja wykorzystuje dezinformację jako broń przeciwko Zachodowi. Pomagają jej w tym zarówno demokratyczne zdobycze cywilizacji zachodniej (wolność słowa), jak i sposób funkcjonowania państwa Władimira Putina, gdzie podporządkowane doktrynie wojennej działania w sferze informacyjnej są traktowane na równi z pozostałymi działaniami zbrojnymi.
Cele Moskwy:
- Podsycanie konfliktów pomiędzy państwami NATO i UE;
- Podważenie procesu demokratycznego i europejskiego sytemu wartości;
- Osłabienie procesu integracji i współpracy transatlantyckiej;
- Poszerzenie strefy wpływów w Europie;
Jak pisze autorka analizy, Jolanta Darczewska, analityk z Ośrodka Studiów Wschodnich: „dezinformacja jest traktowana jako broń w konfrontacji informacyjnej z Zachodem oraz narzędzie wpływu, indoktrynacji i destabilizacji społeczeństw przeciwnika. Oznacza proces ciągły, polegający na systemowej zintegrowanej aktywności państwa na wielu frontach, prowadzonej różnymi kanałami (dyplomatycznymi, politycznymi, ekonomicznymi, militarnymi, społecznymi, medialnymi), zgodnie z celami i zasadami planowania strategicznego”.
Badaczka zwraca uwagę, że powoduje to rozproszenie działań, i daje działającemu (Federacji Rosyjskiej) możliwość kamuflowania działań oraz stworzenie sytuacji, w której odbiorcy stają się jednocześnie przekaźnikami zmanipulowanej informacji. Dzieje się tak zarówno za ich wiedzą, jak i bez niej (tzw. pudła rezonujące).
-
WAŻNE: Rosja traktuje swoje działania jako działalność w sferze „kulturowych działań informacyjnych”. To pojęcie jest obce na Zachodzie, a dla Rosji ma znaczenie strategiczne. Chodzi o przedstawienie walki informacyjnej jako „zderzenia cywilizacji z antycywilizacją”. Oczywiście w propagandzie Kremla to on sam jest centrum „Russkiego Świata”, którego należy bronić przed degrengoladą Zachodu.
-
WAŻNE: Poprzez obronę wartości „rosyjskiej cywilizacji” i osób posługujących się językiem rosyjskim, Moskwa legitymizuje możliwość ingerencji w politykę innych państw.
-
WAŻNE: W informacyjnej konfrontacji z Zachodem Rosja ma zdecydowaną przewagę. Uwarunkowała to sama istota reżimu putinowskiego, która wyklucza postępowanie według norm prawa międzynarodowego.
-
WAŻNE: Moskwa wykorzystuje zdobycze systemów demokratycznych, które traktuje jako słabość Zachodu (np. przemienność władzy w wyborach demokratycznych, pluralizm opinii i wolność słowa).
-
WAŻNE: Ciągłość władzy umożliwia jej realizację określonych i niezmiennych od lat celów politycznych, które skłaniają do podejmowania działań ofensywnych. Strategiczną narrację zapewnia spójna podstawa ideowa (neoimperialna doktryna oparta na tzw. geopolitycznym światopoglądzie naukowym, stanowiąca zarazem określoną wizję „świata rosyjskiego” i kryterium „prawdy”, tj. miernik prawdziwości idei swój – obcy).
-
WAŻNE: Rosja a koncepcje długofalowej konfrontacji informacyjnej dostosowane do specyfiki docelowego odbiorcy.
W analizie dla Rządowego Centrum Bezpieczeństwa znajdujemy schemat współczesnego aparatu dezinformacji:
Komentarz Jolanty Darczewskiej dla RCB:
Dezinformacja jest dla Rosji atrakcyjnym narzędziem z wielu względów: ma szeroki transgraniczny zasięg, niewiele kosztuje, jest anonimowa, pozwala ukryć tożsamość dezinformatora, umożliwia realizację celów polityki Kremla. Wielostronne akcje dezinformacyjne Rosji nie słabną. Ponadto obserwujemy tendencję do poszerzenia zaplecza wykonawczego i koncepcyjnego operacji wpływu. Oznacza to, że ich kryzysotwórcza rola będzie wzrastać, stanowiąc coraz większe zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego państw demokracji. Jego skuteczne odparcie będzie wymagać nie tylko zwiększonej uwagi podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa, ale i dalszych intensywnych badań dotyczących systemowych projektów organizacyjnych, idei je umożliwiających, technik wpływu, korupcyjnych mechanizmów finansowania jego zewnętrznych operatorów, a także wypracowania procedur pozwalających na szybkie, skuteczne zneutralizowanie rosyjskiej dezinformacji. Poszerzenie wiedzy o rosyjskiej dezinformacji pozwoli uniknąć myślenia, że agresor jest schematyczny – należy być przygotowanym na nowe, nieznane jeszcze metody konfrontacji informacyjnej.
Komentarz redakcji Stop Fake.pl:
Przykładów na opisane powyżej teorie jest mnóstwo. Od rozproszonego trollingu, poprzez mnożące się jak grzyby po deszczu strony internetowe i konta w serwisach społecznościowych, które wykazać mają „upadek Europy i cywilizacji zachodniej” poprzez przedstawianie kryzysów w Unii Europejskiej jako ciągłego procesu, którego skutki muszą być nieuchronne – rozpad Unii Europejskiej. Przykładem takiego serwisu jest twitterowe konto @v_of_europe – zakwalifikowane przez badaczy z Fundacji Bezpieczna Cyberprzestrzeń jako realizujące cele strategiczne propagandy Kremla.
Również na odcinku ukraińskim mnożą się nieprawdziwe informacje o „pełzającym upadku” Kijowa – w zależności od docelowego odbiorcy – konieczności rozbioru Ukrainy, lub przeciwnie – groźby przed takim scenariuszem (tu zwraca się uwagę na konieczność „powrotu do macierzy” – pod rosyjskie skrzydło/but). Przeciwwagą dla tych procesów jest przedstawiana na drugim lub trzecim planie potęga kulturowa i cywilizacyjna Federacji Rosyjskiej (przykład: materiały dotyczące rosyjskiej kultury, cywilizacji, lub w bardziej zbrutalizowanej formie – „radzeniu sobie z uchodźcami” przez „dzielnych ruskich chłopców” – przeciwników zniewieściałej młodzieży z zachodu).
StopFake.pl stawia sobie za cel przedstawianie przykładów i analiz dotyczących wpływu i zasięgu propagandy Kremla a także sposobów obrony przed dezinformacją.
Zdjęcie główne: polska-zbrojna.pl
