İnsan hakları örgütleri tarafından hazırlanan çok sayıda rapor aksini kanıtlamaktadır: Rusya, geniş çaplı işgalinin başlangıcından bu yana Ukrayna’daki sivil altyapıya ve sivillere karşı düzenli olarak misket bombaları kullanmıştır. Bu tür misket bombası saldırılarından biri de 8 Nisan 2022 tarihinde Kramatorsk tren istasyonuna düzenlenen ve en az 58 sivilin ölümüne ve yaklaşık 100 sivilin yaralanmasına neden olan Rus füze saldırısıdır.
Geçtiğimiz hafta boyunca Kremlin medyası ve Rus yönetimi, ABD’nin Ukrayna’ya misket bombası tedarik etmesine tepki olarak dezenformasyon yaydı ve Rus ordusunun Ukrayna’ya karşı savaşta, diğer malzemelerde sıkıntı yaşadığı dönemlerde bile hiçbir zaman misket bombası kullanmadığını iddia etti. Rusya Devlet Başkanı propagandist Pavel Zarubin’e “Moskova. Kremlin. Putin” programı için yaptığı yorumda “Eğer bize karşı (misket bombası) kullanılırlarsa, aynısını yapma hakkımızı saklı tutuyoruz” dedi.
Ancak bu alaycı bir yalandır. Ukrayna’nın geniş çaplı işgalinin ilk günlerinden bu yana Rus birlikleri, uluslararası sözleşmelerle yasaklanmasına rağmen düzenli olarak sivillere karşı misket bombası kullanmıştır.
İnsan Hakları İzleme Örgütü‘nün açıkladığı gibi, uluslararası insancıl hukuk, çatışmanın taraflarının ayrım kurallarına uymasını gerektirir, yani taraflar siviller ile savaşçılar arasında ve sivil nesneler ile askeri hedefler arasında ayrım yapmalıdır. Misket bombalarının kullanımı, en azından sivillerin bulunabileceği yerlerde, bu kuralı ihlal etmektedir. İnsan Hakları İzleme Örgütü araştırmacısı Bonnie Docherty misket bombalarının sivilleri iki nedenden dolayı tehlikeye attığını açıklıyor: mühimmat parçaları geniş bir alana yayılıyor ve askerlerle sivilleri ayırt edemiyor ve birçok mühimmat parçası yere düştüğünde patlamıyor. Çatışmadan aylar, yıllar hatta on yıllar sonra bile sivilleri tehdit eden kara mayınları haline gelirler.
Askeri uzman Oleh Zhdanov ve Conflict Intelligence Team (CIT) araştırmacısı Kyrylo Mikhailov, Radio Liberty için kaleme aldıkları yorumda Rus ordusunun Ukrayna’ya karşı savaşta başta Uragan, Smerch ve Tornado çoklu fırlatma roket sistemleri olmak üzere var olan tüm misket silahlarını kullandığını iddia ediyor.
Tam ölçekli işgalin ilk haftasında, 24 Şubat’tan 5 Mart 2022’ye kadar, insan hakları örgütü Truth Hounds, patlamamış mermilerin fotoğraflarını ve videolarını, bombalama alanlarındaki kalıntılarını ve hasar alanlarını analiz ettikten sonra, Rus ordusunun Ukrayna’nın çeşitli şehirlerinde konvansiyonel olmayan ayrım gözetmeyen silahlar kullandığı sonucuna vardı. Analizleri, saldırılara en sık tanık olan mermilerin BM-30 Smerch MLRS’lerden gelenler olduğunu gösterdi.
Ayrıca Mart 2022 başında Rusya Odesa bölgesinde PTAB-1M misket bombaları kullanmıştır. Bu misket bombaları ağır askeri teçhizatı imha etmeyi amaçlayan yüksek tahrip gücüne sahip güdümsüz tanksavar bombası unsurlarıdır. Ukrayna Devlet Acil Durum Servisi tarafından Odesa bölgesinde yayınlanan bir video, Odesa bölgesindeki Bilenke ve Zatoka yerleşim yerlerinde bombanın düştüğü yerde bulunan 253 adet bu tür mühimmat unsurlarını gösteriyor. Truth Hounds raporuna göre “Bu kadar çok sayıda patlamamış misket bombası, bu tür silahların sivil halk için artan tehlikesinin bir başka işaretidir. Sonuçta, patlamamış misket bombası mühimmatları düştüğü yerde uzun süre fark edilmeden kalabilir ve daha sonra herhangi bir zamanda patlayabilir”.
Uluslararası insan hakları örgütü Uluslararası Af Örgütü’nün 13 Haziran tarihli “Herkes her an ölebilir”: Ukrayna’nın Harkiv kentinde Rus güçlerinin ayrım gözetmeyen saldırıları” başlıklı raporunda, Rus ordusunun misket bombası kullanması sonucu Harkiv’de yüzlerce sivilin öldürüldüğü belirtiliyor. İnsan hakları örgütü, Rusya’nın Harkiv’de ayrım gözetmeksizin gerçekleştirdiği en az 28 saldırı vakasını belgelemiştir. Örgüt özellikle, biri çocuk olmak üzere üç sivilin ölümüyle sonuçlanan bu saldırılardan birini incelemektedir. Örgüt, 25 Şubat sabahı 220 mm’lik bir Rus Uragan füzesinin Sumy bölgesindeki Okhtyrka’da sivillerin saklandığı Sonechko anaokuluna misket bombası attığını doğrulayan kanıtlar topladı. İnsan hakları örgütü saldırının bir savaş suçu olarak sınıflandırılabileceğini söyledi.
Mart 2022 sonunda BM İnsan Hakları Konseyi Başkanı Michelle Bachallet, teyit edilmiş verilere göre Rusya’nın en az 24 kez misket bombası kullandığını belirtti.
21 Temmuz’da Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, Ukrayna’nın savaş alanında halihazırda ABD misket bombaları kullandığını söyledi. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin misket bombalarını “doğru ve etkili” bir şekilde kullandığını kaydetti. Bir gün önce Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenskıy, Ukrayna ordusunun ABD’den aldığı misket bombalarını sadece askeri hedefleri vurmak için ve sadece geçici olarak işgal ettiği topraklarda kullanacağını söyledi.
Daha önce StopFake gazetecileri, 8 Nisan 2022 tarihinde Kramatorsk tren istasyonuna yapılan ve en az 58 sivilin ölümüne ve yaklaşık 100 sivilin yaralanmasına neden olan misket bombalı Rus roket saldırısını detaylı bir şekilde analiz etmişti. Bu konu hakkında daha fazla bilgi için “Fake: Kramatorsk’ta ateşlenen “Tochka-U” Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine aitti – seri numarası bunu doğruluyor”, Yalan: Rus ordusu, Kramatorsk’a düzenlediği füze saldırısıyla 600’den fazla Ukrayna askerini öldürdü
Daha fazla içerik için StopFake web sitesini ve Twitter, Instagram sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.
