Kaynak: Krım.Realii için Ksenia Kirillova
Özel askeri̇ şi̇rket Wagner (Wagner Grubu)’nun kurucusu Yevgeny Prigozhin’in silahlı isyanı sadece 24 saat sürdü, ancak Putin rejiminin itibarına büyük zarar verdi. Kremlin’in kendi elleriyle ülke için büyük bir tehdit yarattığı ve buna karşı koymak için tamamen güçsüz olduğu ortaya çıktı. Jamestown Vakfı, Prigozhin’in yetkililerle müzakere etmeyi başarmış gibi göründüğü şu anda bile, Rus yetkililerin ve propagandacıların davranışlarının, elitlerde hüküm süren mutlak kafa karışıklığını gösterdiğini yazıyor.
Prigozhin’in “Moskova seferinin” başlamasından hemen sonra propagandacılar bekle ve gör tavrı takınarak sadece Rusya Savunma Bakanlığı ve Federal Güvenlik Servisi FSB’nin resmi açıklamalarını dile getirdiler. Ancak Vladimir Putin’in isyanın organizatörlerini “hainler” ve “vatan hainleri” olarak nitelendiren konuşmasının ardından hükümet yanlısı medya ve askeri muhabirler Wagner Grubunun kurucusunu kitlesel bir şekilde damgalamaya başladı.
Resmi Rus medyasında isyanla ilgili ilk makaleler nispeten ölçülüydü. Yazılarda “Prigozhin’in Bonapartizme bulaştığı” ve eylemlerinin “Rusya’nın düşmanlarının ekmeğine yağ sürdüğü” belirtiliyordu. Aynı gün, ana devlet medya kuruluşu RIA Novosti’nin web sitesinde, Grubun kurucusunun “bir devlet hainine, düşmanın işbirlikçisine ve kendi savaşçılarına ihanet eden birine dönüştüğünü” iddia eden bir makale yayınlandı ve bu, isyanın sonuna kadar ana propaganda anlatısı haline geldi.
Rus haber ajansları “Hainin Yolu” başlığı altında, Prigozhin’in “Rusya’nın düşmanları” ile, özellikle de isyanı destekleyen muhalif politikacı Mikhail Khodorkovsky ile olası bağlantılarını tartışan makaleler yayınladı. Ortodoks Tsargrad televizyon kanalının yazarları, Khodorkovsky ve diğer Rus muhalif aktivistlerin Batılı istihbarat servisleriyle işbirliği içinde isyanın “organizatörü” olduğunu iddia ettiler. İlginç bir şekilde, Rus askeri analistler durumu daha yumuşak bir şekilde ele alarak Prigozhin’in eylemlerini yalnızca “aşırıya kaçmak” olarak nitelendirdi ve bunun “sorunu çözmek için bir yöntem olmadığını” belirtti.
Rusya Devlet Başkanlığı Sözcüsü Dmitry Peskov‘un Prigozhin hakkındaki ceza davasının düşürüleceğini açıklamasının ardından, çoğu propagandacı isyancıyı kınamakta keskin bir şekilde yavaşladı ve hükümet yanlısı Telegram kanallarının bazı yazarları hiçbir darbe girişimi olmadığını ilan etti. Onlara göre Prigozhin sadece Rus geleneğine tamamen uygun bir şekilde “başkente aktif olarak dilekçe sunma şeklindeki arkaik ritüeli” yerine getiriyordu.
Böylesine keskin bir paradigma değişimi “savaş muhabiri” Anna Dolgareva tarafından bile fark edilmiş, Prigozhin RIA FAN için kaleme aldığı köşe yazısında “önceki gün pankartlarında Wagner Grubunu yükselten ve dün tüm hiddetiyle isyancıların cezalandırılmasını talep edenlere” küçümseyerek atıfta bulunmuştur. Ancak, görünüşteki paradigma değişikliğine rağmen Prigozhin’i hain olarak adlandırmaya devam edenler de vardı. Örneğin Devlet Duması milletvekili General Andrey Gurulev, 25 Haziran’da “Vladimir Solovyov ile Pazar Akşamı” programında, isyanda öldürülen Rus pilotlar için Prigozhin’den şahsen intikam alacağını belirtti ve Wagner Grubu kurucularına “kafalarına bir kurşun sıkma” sözü verdi.
Gurulev beklenmedik bir şekilde üst düzey yetkililerin ruh halini öngörmeyi başardı: 26 Haziran’da Vladimir Putin bir kez daha Wagnerlilerin davranışını isyan ve ihanet olarak nitelendirdiği bir konuşma yaptı. Aynı zamanda, resmi Rus medyası Prigozhin’e karşı açılan ceza davasının hiçbir zaman düşmediğini bildirdi ve Devlet Duması Mevzuat Komitesi Başkanı Pavel Krasheninnikov, Wagner Grubunun artık suçluları işe alamayacağını duyurdu.
Bu arada, Rus propagandası nihayet aklını başına topladı ve Rus iktidar sisteminin “olgunluk sınavına” dayanmayı ve geçmeyi başardığını iddia ederek bu utanç verici durumdan bile faydalanmaya çalıştı. Daha 25 ve 26 Haziran’da Solovyov LIVE kanalının propagandacıları çok nefret edilen 1990’lar ve onların deyimiyle Rusya’ya suçlu bir “karar vericiler” sistemi dayatan Batı olan yaşananların başlıca “suçlusunu” buldular. Propagandacılar, Prigozhin’in davranışının, Putin’in yirmi yıllık iktidarı boyunca asla yıkılmayan bu sistemin bir devamı olduğu konusunda bizi temin ediyorlar.
Propagandacılar bu teze dayanarak çeşitli anlatılar geliştirdiler. İlk olarak, böyle bir sistemin derhal yok edilmesi gerektiğini çünkü “Rusya’nın bir imparatorluk, ya güçlü bir şekilde var olan ya da hiç var olmayan dikey bir devlet” olduğunu belirttiler. Ünlü Kremlin siyasi analisti Sergei Markov da ülkenin “Başkan’ın daha önce belirttiği gibi oybirliğine ihtiyacı olduğunu” savunuyor. Daha güçlü bir devlet için yapılan sürekli çağrılar, isyanın ana sonucunun kaçınılmaz olarak baskının artması olacağını gösteriyor.
Propagandacılar bu teze dayanarak çeşitli anlatılar geliştirdiler. İlk olarak, böyle bir sistemin derhal yok edilmesi gerektiğini çünkü “Rusya’nın bir imparatorluk, ya güçlü bir şekilde var olan ya da hiç var olmayan dikey bir devlet” olduğunu belirttiler. Ünlü Kremlin siyasi analisti Sergei Markov da ülkenin “Başkan’ın daha önce belirttiği gibi oybirliğine ihtiyacı olduğunu” savunuyor. Daha güçlü bir devlet için yapılan sürekli çağrılar, isyanın ana sonucunun kaçınılmaz olarak baskının artması olacağını gösteriyor.
İkinci olarak, propagandacılar Putin’in ciddi şekilde sarsılan imajını kurtarmak için boşuna uğraştılar. Sıradan vatandaşların isyana katılmadığı gerçeğinden yola çıkarak, halkın başkana “hiçbir seçimin veremeyeceği türden ezber bozan bir güvenilirlik verdiği” sonucuna vardılar ve ardından 2024 başkanlık seçiminin “sadece bir formalite” olduğunu ilan ettiler. Bu gibi pasajlar, seçimlerin kaldırılması fikrine yönelik kademeli bir kamuoyu hazırlığının başlangıcı olabilir.
Propagandanın Prigozhin’in savaşçılarının Rostov-na-Donu’daki ana stratejik tesisleri ele geçirmeyi başardıkları ve neredeyse Moskova’ya kadar engelsiz bir şekilde ulaştıkları gerçeğinden bahsetmekten kaçınması oldukça manidardır. Bu durum sadece Rus ordusu ve güvenlik servislerinin bariz profesyonellikten uzaklığını göstermekle kalmıyor, aynı zamanda Savunma Bakanlığı ve FSB yönetimindeki bazı kişilerin Wagner Grubunun kurucusunun eylemlerini kolaylaştırdığına dair şüphelere yol açıyor. Rus elitleri ve güvenlik servisleri arasındaki çatışmanın giderek sertleştiğini ve şimdi bu eğilimin daha da şiddetlendiğini daha önce belirtmiştik.
Kaynak: Krım.Realii için Ksenia Kirillova
Makale Jamestown Vakfı‘nın izniyle yeniden basılmıştır
Fake: “Wagnerliler ilk Leopard Tankını ve Polonyalı-Alman Mürettebatını İmha Etti
Fake: Zelenskıy seçimlerin yapılmasını “reddetti” ve Ukrayna’da iktidarı “gasp etti”
Daha fazla içerik için StopFake web sitesini ve Twitter, Instagram sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz
