Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı’nın bahsettiği patent aslında var. 8 967 029 nolu belge, toksin içeren sivrisinekleri havadan salabilen insansız hava aracının patentidir. Ancak, ek bağlam olmadan yayınlanan bilgiler yanıltıcı olabilir. Zaten patent metninde, biyolojik silahların 1925 Cenevre Protokolü ve 1972 Biyolojik Silahlar Sözleşmesi başta olmak üzere uluslararası hukuk tarafından tamamen yasaklandığından dolayı askeri kullanımının şu anda yasa dışı olduğu belirtilmektedir. Ancak bu buluş risk gruplarını sıtmaya karşı aşılamak için enfekte sivrisineklerin havadan salınması gibi durumlarda sağlık alanında kullanılabilir. Böyle bir patentin varlığı, Amerika Birleşik Devletleri’nin biyolojik silahlar geliştirdiğini veya kullandığını gösteremez çünkü herkes buluşunu patentleyebilir.
Rus medyası, Rusya Savunma Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya dayanarak, Pentagon’un enfekte böcekleri yayabilecek özel bir insansız hava aracı ürettiği iddiasıyla bilgi yaydı. Propagandacılara göre bu, ABD Patent ve Ticari Marka Ajansı tarafından verilen 8 967 029 nolu belge ile kanıtlanmaktadır. Bu belgenin açıklamasına göre, hava aracının Amerikan ordusunu riske atmadan düşman birliklerini imha edebileceği veya etkisiz hale getirebileceği iddia ediliyor.
Kremlin propagandası, ABD’nin Doğu Avrupa’da biyolojik silahları gizlice geliştirdiği ve dağıttığı iddiasıyla düzenli olarak dezenformasyon yayıyor. Enfekte böcekleri yaymak için özel bir insansız hava aracının icat edildiğine dair mesajlar da bu anlatıyı güçlendiriyor.
Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı’nın atıfta bulunduğu belge aslında var. Bu patent US8967029B1 numarası ve ‘Zehirli sivrisinekleri havadan salma sistemi’ adı ile geçiyor. 2015 yılında ABD’de verildi. Bununla birlikte, Rus tarafınca yayınlanan bilgiler yarı gerçektir ve ek bağlam olmadan yanıltıcıdır.
Patent, sivrisinekleri havadan salmak için uzaktan kumandalı insansız hava aracını tarif ediyor. Cihazın açıklamasına göre drone, hem sivrisineklerin hem de bir böcek ısırığı ile taşınabilen ve enjekte edilebilen her türlü ajan dahil olmak üzere toksin içeren yemin bulunduğu bir ünite ile donatılmıştır. Ünite bir sivrisinek çıkış borusu ile donatılmıştır ve ayrıca uzaktan kontrol edilir. Yani patentin konusu, bakteriyolojik silahlardan ziyade böcekleri taşıyabilen insansız hava aracıdır.
Rus medyası, belgenin yalnızca yazarın bu insansız hava aracının bir silah olarak avantajlarını anlattığı kısmına atıfta bulunuyor. Rus medyası, “Hava aracı, ABD ordusuna zarar vermeden düşman birliklerini etkisiz hale getirebilir veya yok edebilir” diye yazıyor. Ancak atıfta bulunulan metin, propagandacıların tamamen göz ardı ettiği insansız hava aracının insani amaçlı kullanımına da değinmektedir. Alıntının tamamı şu şekildedir: “Enfekte sivrisinekleri salmak için bir hava sistemi ile geniş insan kitleleri aşılanabilirken kendi birliklerimizi riske veya tehlikeye atmadan düşman birlikleri artık imha edilebilir veya etkisiz hale getirilebilir.” Özellikle patentin açıklaklama kısmında, zehirli sivrisineki taşınma sisteminin yasal uygulamalarından birinin, sivrisineklere insan bağışıklık sistemini aktive edebilen bir toksin eklenmesiyle mümkün kılınacak olan bağışıklama olduğunu da belirtmektedir. Örneğin, risk gruplarını sıtmaya karşı aşılamak için enfekte sivrisinekler havadan salınabilir.
Zehirli sivrisinekleri taşıma sisteminin bir silah olarak kullanılmasına gelince, her şey o kadar basit değil. Belgenin metninde şu anda bu sistemin “yasal kısıtlamalar değiştirilene veya kaldırılana kadar” askeri amaçlarla kullanılamayacağı belirtiliyor. Günümüzde biyolojik silahlar, başta 1925 tarihli Cenevre Protokolü ve Bakteriyolojik (Biyolojik) ve Toksin Silahların Geliştirilmesi, Üretilmesi ve Stoklanmasının Yasaklanması ve Bunların İmhasına İlişkin Sözleşme (genellikle 1972 Biyolojik Silahlar Sözleşmesi olarak anılır) olmak üzere uluslararası hukuk tarafından tamamen yasaklanmıştır. Bu uluslararası belgeler, hem biyolojik silahların savaşta kullanılmasını hem de mikrobiyal ve diğer biyolojik ajanların veya toksinlerin üretimini ve bunların dağıtım yollarını yasaklar. Amerika Birleşik Devletleri her iki belgenin tarafı olarak defalarca beyan ettikleri normlarına sıkı sıkıya uyuyorlar.
StopFake’in talebi üzerine Health Desk’in (Meedan) sağlık uzmanları, US8967029B1nolu patentin, böcekleri depolayıp salabilen bir insansız hava aracını tanımladığı için biyolojik silahlarla hiçbir ilgisi olmadığını doğruladı.
Health Desk, sivrisineklerin biyolojik silah olarak potansiyel kullanımına dair daha önce yapılmış araştırmalar olmasına rağmen, bu tür silahların yasal olarak yasak olmasının yanı sıra bir takım sorunlara sebep olduğunu açıklıyor:
1. Sivrisinekler nispeten hızlı hareket edebilir, o yüzden enfekte sivrisinekleri hedef bölgede tutmak zor olacaktır.
2. Genetik değişiklikler bir türden diğerine geçebilir.
3. Fikirleri laboratuvardan gerçek popülasyonlara çevirmek zordur, bu da bu yaklaşımın ne kadar başarılı veya tehlikeli olacağını görmenin zor olduğu anlamına gelir.
4. İklim değişikliği, sivrisineklerin davranışlarını ve coğrafi konumlarını değiştirerek sivrisineklerin biyolojik silah olarak kullanımına daha fazla belirsizlik ve zorluk katabilir.
Ayrıca, böyle bir patentin varlığı ABD’nin biyolojik silahlar geliştirdiğini veya kullandığını gösteremez, çünkü herhangi biri buluşlarının patentini alabilir. Bu durumda konteynerli drone Calvert S. Mill tarafından icat edildi. Patent başvurusu ise TMARS Associates tarafından yapıldı. Calvert Mill’in, “Olay Mahalli için Ceset Çantası“, “Sualtı Ateşli Silah Sistemi“, “İstiflenebilir Mühimmat Şarjörü“, “Demiryolu Özellikli Helikopter” gibi düzinelerce patenti var. Ayrıca, patent ve başvuru sahipleriyle ilgili kamuya açık bilgiler, Pentagon’un bu geliştirme ile ilgili herhangi alakası olduğuna dair iddia edilen suçlamaları doğrulamaz.
Sağlık alanında benzer böcek taşıma sistemleri halihazırda kullanılmaktadır. Örneğin, 2018’de Birleşmiş Milletler Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Zika virüsünü ve diğer hastalıkları yayan böcekleri bastırmak için insansız hava araçlarını kullanarak kısır sivrisineklerin salındığı testler gerçekleştirdi. Araştırmacılar, vahşi dişi sivrisineklerle çiftleşecek kısırlaştırılmış erkek sivrisinekleri dağıtmak için insansız hava araçlarını kullandılar. Yavru üretmedikleri için böcek popülasyonu zamanla azalmıştır. Dang humması, Zika virüsü ve Sarıhumma hastalığını yayan böcekler için benzer bir doğum kontrol yöntemi Mart 2022’de ABD Çevre Koruma Dairesi tarafından onaylandı.
StopFake daha önce, Amerika Birleşik Devletleri tarafından geliştirildiği iddia edilen biyolojik silah hakkında yayınlanan yanlış bilgileri ‘Fake: Amerikalılar Ukrayna’da Biyolojik Silah Olarak Kene Kullanmak İstediler’, ‘Fake: Ukrayna Ulusal Mikroorganizmalar Koleksiyonu Pentagon’un Ellerine Düştü’, ‘Fake: Mariupol zindanlarında ‘Biyomalzemeler için uğursuz kaplar’ bulundu’ vb. başlıklı içeriklerle defalarca yalanlamıştı.
Daha fazla içerik için StopFake web sitesini ve Twitter, Instagram sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.
