Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na göre, 14 Ocak 2023 günü saat 15:30 sularında Kursk bölgesinden ateşlenen bir Rus X-22 füzesi Dnipro’da Naberejna Peremohı (Naberejnaya Pobedı) Caddesi üzerindeki çok katlı bir konut binasına isabet etti. Ukrayna hava savunma güçlerinin, başlangıçta bir enerji altyapı tesisini hedef alan bir Rus füzesini düşürdüğü iddiası savunulamaz. Gerçek şu ki, USK bu tür bir füzeyi vurabilecek ateş gücüne sahip değildir. Ayrıca, bu tür füzeler ilk olarak SSCB’de büyük deniz hedeflerini yok etmek için yapılmıştır. X-22 füzelerinin kara hedeflerine karşı kullanımı düşük isabet oranıyla bilinmektedir.
14 Ocak’ta, Rusya’nın Ukrayna topraklarına yönelik bir başka büyük saldırısı sırasında, Rus füzelerinden biri Dnipro’da bir konut binasına isabet etti. İsabet sonucunda 1.100’den fazla kişinin yaşadığı 9 katlı binanın iki girişi çöktü. Şu ana kadar en az 36 kişinin öldüğü ve 75’ten fazla kişinin de yaralandığı biliniyor. Arama ve kurtarma çalışmaları devam ediyor, 35 kişi daha hâlâ kayıptır.
Kremlin propagandası, Rusya Federasyonu’nun savaş suçlarını örtbas etmek için trajik olaya yıldırım hızıyla tepki verdi ve kazanın “Ukrayna hava savunma füzesi “nden “evin bodrumuna yerleştirilen patlayıcı “ya kadar çeşitli versiyonlarını yaydı.
StopFake Kolajı (tsargrad.tv, gazeta.ru)
Kanal Bir’deki “Vremya Pokajet” adlı propaganda programının sunucusu Ruslan Ostaşko, Telegram kanalında Dnipro’daki bir apartmanın Ukrayna Güvenlik Servisi çalışanları tarafından “Batı medyasında ‘resim’ olsun diye” havaya uçurulduğu bilgisini yaydı; propagandacıya göre bu, yerel sakinlerin ifadeleriyle kanıtlanıyor. “118 Naberejnaya Pobedy adresindeki bu ev aşağıdan havaya uçuruldu. Oraya havadan gelen bir şey yoktu. Ev bir gaz patlamasında olduğu gibi çöktü,” diyor dezenformasyon yayını.
Ekran Görüntüsü – t.me/OstashkoNews
Ancak propagandacılar, tanıkların apartmana yapılan füze saldırısının videolarını internette yayınlamaya başlamasının ardından kısa süre içinde “SBU (Ukrayna Güvenlik Servisi) patlayıcı yerleştirdi” versiyonundan vazgeçti. Aynı zamanda, propagandacılar ve onların etki ajanları aktif bir şekilde iki versiyonu yaymaya başladılar; buna göre ilk durumda bir Ukrayna hava savunma füzesinin konut binasını vurduğu ve büyük olasılıkla bir gaz patlaması olan ikincil bir patlamayı tetiklediği iddia edildi ve ikincisinde ise bir Ukrayna hava savunma füzesinin bir Rus füzesini vurduğu ve böylece onu hedeflenen rotasından çıkardığı iddia edildi. Ancak Kremlin propagandasının tüm bu versiyonları eleştiriye dayanmıyor, nedenini açıklıyoruz.
Sivil altyapıya yönelik her saldırının ardından Rus propagandacılar “Ukrayna hava savunma füzelerinin başarısız fırlatılmasından” sorumlu tutuyor. Önceki vakalarda olduğu gibi, bu versiyonun da hiçbir dayanağı yoktur. StopFake daha önce “Yalan: Ukrayna başarısız hava savunma atışlarını Rus S-300 saldırı füzeleriyle ilgili bir kurguyla örtbas ediyor” ve “Yalan: Kyiv’de Lobanovskogo’daki konut binası bir Ukrayna uçaksavar füzesiyle yok edildi” başlıklı haberlerinde hava savunma füzelerinin kara hedeflerini değil, sadece havadaki hedefleri vurmak üzere tasarlandığını ayrıntılı olarak açıklamıştı. Her füze hedefini ıskalarsa kendini imha edecek şekilde programlanmıştır. Füzede ayrıca yere düşmesini engelleyecek bir sistem de bulunuyor. Yere düşebilecek bir şey varsa o da füzenin üst aşamasıdır. Dolayısıyla bir Ukrayna hava savunma füzesinin bir konutu vurması ve böyle bir yıkıma neden olması pek olası değildir.
Rusya ayrıca kara hedeflerini vurma kapasitesine sahip, geliştirilmiş S-300 (ve S-400) karadan havaya füze sistemlerine de sahiptir. Askeri analistler, karadan karaya atılan bu füzelerin genellikle amaçlanan hedefleri ıskaladığını ve sivil kayıplara yol açtığını belirtmişlerdir. Rusya 14 Ocak’ta Belarus topraklarından Kyiv’e ilk kez bu silahlarla ateş açtı. Bundan önce Herson, Harkiv, Mıkolayiv ve diğer cephe kasabaları S-300 (veya S-400) SAM sistemleriyle düzenli olarak Rus bombardımanına maruz kalmıştı. Ukrayna bu S-300 güncellemesine sahip değildir.
Buna ek olarak, Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nde araştırmacı olan Ian Williams, BBC için daha önce yaptığı bir yorumda, “son saldırılarda Ukrayna sistemlerinin yanlış ateşlendiğine dair herhangi bir kanıt görmediğini” ya da şehirlerin yerleşim bölgelerine konuşlandırıldığını iddia etti.
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Rus Hava Kuvvetlerine ait beş Tu-22m3 bombardıman uçağının Ukrayna topraklarına beş adet X-22 seyir füzesi ateşlediğini bildirdi. Fırlatmalar Kursk Bölgesi ve Azak Denizi’nden gerçekleştirildi. X-22 füzelerinden biri 14 Ocak 2023 günü saat 15:30 sularında Kursk bölgesi yakınlarında ateşlenmiş ve Dnipro’da (118 Naberezhnaya Pobedy Caddesi) çok katlı bir binaya isabet etmiştir.
“Radar yaklaşık fırlatma alanını, irtifayı ve uçuş hızını tespit etti. Bunun bir X-22 füzesi olduğuna şüphe yok” denildi.
Bir konut binasının gerçekten de roket saldırısına uğradığı, 16 Ocak’ta Dnipro OPERATIVE|WAR adlı Telegram kanalında yayınlanan bir görgü tanığı videosu tarafından da teyit edilmiştir. Videoda füzenin bir yerleşim bölgesine düştüğü ve ardından büyük bir patlama ve infilak sesi duyulduğu açıkça görülüyor. Görüntülerin Kosmiçeskaya ve Naberejnaya Pobedy Caddelerinin kesiştiği noktada çekildiği tahmin ediliyor. Bu, videodaki Kosmiçeskaya Sokağı no 3 ve Kahramanlar Caddesi no 1’deki evler tarafından gösterilmektedir.
Ekran Görüntüsü – twitter.com
StopFake Kolajı
Kremlin propagandacıları Rus füzesinin hedefinin sadece enerji altyapı tesisleri olduğu bilgisini aktif bir şekilde yaymaya başlarken, Ukrayna hava savunma füzesinin Rus füzesini vurarak onu hedeflenen rotasından çıkardığı iddia edildi. Daha sonra propagandacılar, Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nde serbest danışman olarak çalışan Oleksiy Arestovıç’in, evdeki patlamanın Ukrayna hava savunmasından kaynaklandığını kabul eden sözlerini yaymaya başladılar: Dnipro üzerinde uçan bir Rus füzesi vurulmuş ve bir apartmanın girişine düştüğünde patlamıştı. Bu sözler Rus propagandacılar tarafından yaygın bir şekilde dolaşıma sokuldu ve Ukrayna’nın sivillerin ölümündeki suçunu kabul ettiği iddia edildi. Ancak Oleksiy Arestovych’in sözleri Ukrayna’nın konuya ilişkin resmi pozisyonu değildir, ayrıca ertesi gün Arestovıç bunun “hala doğrulanması gereken” birçok versiyondan sadece biri olabileceğini söyledi.
StopFake kolajı (vesti.ru, riafan.ru)
USK Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Ukrayna hava savunma füzesinin bir şekilde bir Rus X-22 füzesini vurabileceği ve rotasını değiştirebileceği versiyonunu tamamen yalanlıyor. Gerçek şu ki, USK’nin bu tür bir füzeyi vurabilecek ateş gücü yok.
“Rusya’nın askeri saldırısının başlamasından bu yana Ukrayna topraklarına bu türden 210’dan fazla füze ateşlendi. Tek bir tanesi bile hava savunma sistemleri tarafından vurulmadı.” Raporda şu ifadelere yer verildi: “Sadece gelecekte Batılı ortaklar tarafından Ukrayna’ya sağlanabilecek uçaksavar füze sistemleri (Patriot PAC-3 veya SAMP-T gibi sistemler) havadaki bu hedefleri önleme kapasitesine sahip.”
Ayrıca Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Hava Kuvvetleri Komutanlığı sözcüsü Albay Yuriy Ignat, daha önce Rus X-22 süpersonik füzelerinin vurulduğu iddialarına ilişkin haberlerin yanlış olduğunu, hızlı bilgi nedeniyle farklı bir füze türünün bu füzeyle karıştırıldığını söyledi.
15 Ocak’ta United News TV maratonunda Ignat “Aslında bunu altı aydır söylüyorum, X-22 füzelerini vuramayız. Süpersonik bir füzedir, saatte 4,000 km hızla uçar. Bu füzeyi havada durduracak araçlara sahip değiliz. Ancak günahsız değiliz: bazı bilgi raporlarında, muhtemelen başka bir roketi bu roketle karıştıran birinin bir yere düştüğü yer aldı. Olur böyle şeyler. Birkaç rapor vardı ve propaganda bunu ele aldı,” dedi.
Hava savunma alanında uzmanlaşmış bir OSINT analisti olan Der Gepardkommandant, Ukrayna’nın şu anda X-22 tipi füzeleri vurabilecek hiçbir silaha sahip olmadığı yönündeki USK komutanlığının sözlerini doğruluyor. Analist, geliştirilmiş Patriot PAC-3’ün Ukrayna’ya transfer edilmesi halinde Rus balistik füzeleriyle etkin bir şekilde mücadele edebileceğini de sözlerine ekledi.
Ukraynalı bilgi ve danışmanlık şirketi Defense Express analistleri de Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin elindeki uçaksavar füze sistemlerinin hiçbirinin balistik hedefleri imha etme kabiliyetine sahip olmadığını doğruluyor. Balistik hedeflerin imha edilmesindeki temel sorun, bunun kinetik önleyiciler özel füzeler gerektirmesidir. Analistler bu füzelerin balistik bir füzeye son derece yüksek bir hızla çarptığını ve çarpışma enerjisi sayesinde balistik füzeyi ve daha da önemlisi savaş başlığını henüz havadayken imha ettiğini belirtiyor.
Defense Express, X-22’nin iki hedef türü (aerodinamik – uçaklar, helikopterler, seyir füzeleri; ve balistik – balistik yörüngede uçan füzeler – ed.) arasında, ancak balistik olana çok daha yakın olduğunu yazıyor. Yürüyüş uçuşunu 22,5 km’ye kadar irtifada Mach 3,5-4 (4.900 km/saate kadar) hızında gerçekleştirir. Hedef bölgeden yaklaşık 60 km uzakta, 60 dereceye varan bir açıyla zirveye çıkar ve hedef bölgede Mach 2 (2500 km/s) hıza sahiptir. Terminal bölümünü bir dakikadan daha kısa bir sürede geçer. Dolayısıyla, bu füzenin motoruna bir uçaksavar hava savunma füzesinin enkazının isabet etmesi hiçbir şeyi değiştirmeyecektir, ne motor ne de yakıt sistemi artık çalışmamaktadır. Bir şehir saldırısı durumunda kontrol sistemini vurmak da öyle. Hatayı birkaç kilometre artırmak bile önemli bir fark yaratmaz. Analistler bu tür bir füzenin ilk olarak SSCB’de uçak gemisi gruplarını nükleer bir patlama ile yok etmek için geliştirildiğini açıklıyor. Bu nedenle, füze, düşük doğruluğu ile bilinen bir jiroskop ve ilkel radara dayalı bir ataletsel navigasyon sistemine sahiptir. Atışların sadece yarısı hedef noktasının 600 metre yakınına isabet eder.
Ekran Görüntüsü – defence-ua.com
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Hava Kuvvetleri Komutanlığı, X-22 füzelerinin uzun mesafelerde kullanıldığında hedeflerinden yüzlerce metre sapabildiğine dikkat çekti. Bu bağlamda Dnipro Belediye Başkanı Borıs Filatov, Rus ordusunun Dnipro’daki termik santrali hedef almış olabileceğini ancak bir konut binasını vurduğunu öne sürdü.
Filatov, “Bu X-22. Sanırım Prıdniprovska ısıtma tesisini vurmaya çalışıyorlardı. Ama Rusların nasıl ateş ettiğini hepimiz biliyoruz. Sözde ‘yüksek hassasiyetli’ silahlar. İşte bu yüzden bir konut binasına isabet ettiler,” dedi.
Kolaj – StopFake
Siyasi analist Aleksandr Koçetkov benzer bir olayın 27 Haziran 2022 tarihinde Kremençuk’ta meydana geldiğini ve bir X-22 füzesinin Amstor alışveriş merkezini yerle bir ettiğini hatırlattı.
Analist, “Görünüşe göre bu füze Prıdniprovska TES’ye yönelikti, ancak bir konut binasına yönlendirildi, aynı zamanda o da büyük bir radyo temas nesnesiydi… X-22 füzesinin deniz hedeflerinden ziyade karaya karşı, özellikle de bir konut binasının yakınında kullanılması, yaratılış fikriyle tamamen çelişmektedir. Bu nedenle de reddedilemez, alaycı ve acımasız bir savaş suçudur,” diye yazıyor.
Dnipro şehrinin bölgesel savunma başkanı Hennadiy Korban’ın Telegram’ında yayınladığı bilgiye göre, Şaykivka’da konuşlu 52. Muhafız Ağır Bombardıman Havacılık Alayı büyük ihtimalle bir konutun bombalanmasını gerçekleştirdi. OSINT topluluğu Molfar, bombardımanın faillerini tespit etmek amacıyla Dnipro’daki olaylara ilişkin kendi soruşturmasını yürütmüştür. Mürettebat komutanları, pilotlar, teknik personel ve kurmay subaylar da dahil olmak üzere olaya karışan herkesin kimliğini tespit etmeyi başardılar.
Uluslararası toplum Rusya’nın Ukraynalı sivillere yönelik bir başka saldırısını daha kınadı. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Rusya’nın Dnipro’da bir konuta düzenlediği füze saldırısını “alçakça ve iğrenç” olarak nitelendirdi. Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda Twitter hesabından yaptığı açıklamada Rusya’nın terörist bir devlet olduğunu ve işlediği suçlardan sorumlu tutulma zamanının geleceğini söyledi.
Yalan Haber: Kremençuk’taki Alışveriş Merkezine Roketli Saldırı “Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin Provokasyonu”
Daha fazla içerik için StopFake web sitesini ve Twitter, Instagram sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.
