Yevhen MAGDA StopFake PL için
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşında, Rusların dezenformasyon kullanımına dair giderek daha fazla örnek gözlemliyoruz Bu şaşırtıcı değil, çünkü psikoloji ve enformasyon üzerine operasyonlar Kremlin için bir öncelik olmaya devam ediyor. Moskova, yalnızca yetkililerin açıklamalarını çarpıtıp manipülasyon yapmakla kalmıyor, aynı zamanda kendi de yanlış bilgi üreterek dezenformasyon yayma temposunu her geçen gün artırıyor.
Hatırlatayım, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı, yalnızca İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden bu yana Avrupa’da gerçekleşen en büyük saldırı değil, aynı zamanda 1994’te nükleer silahlardan vazgeçtiğini belgeleyen bir ülkeye karşı nükleer bir devletin saldırısıdır.
Ruslar Çernobil ve Zaporizhzhya nükleer santrallerini ele geçirmekle yetinmedi. Çernobil nükleer santralinin üzerine tüm dünyanın çabalarıyla, yıkılan dördüncü reaktörü koruyan bir koruyucu hücre oluşturulduğunu ve geri kalan reaktörlerin 20 yıl önce hizmet dışı bırakıldığını hatırlatmama izin verin. Bu gerçek, Rus devlet haber ajansı RIA Novosti’nin 25 Şubat’ta Ukrayna’nın “kirli bir nükleer bomba” yaratmayı ve bunu Rusya’ya karşı kullanmayı amaçladığını ileri süren bir sahte yayın başlatmasını engellemedi.
Rus işgalciler tarafından ele geçirilen bir başka nükleer santral olan Zaporizhzhya santrali, altı nükleer reaktörüyle Avrupa’nın en büyüğü olma özelliğine sahiptir. Rus birlikleri, ele geçirme sırasında ona da ateş açarak dünyayı nükleer felaketin eşiğine getirdi. İşgalciler Mart 2022’de Çernobil nükleer santralini terk etmek zorunda kaldıysa da Zaporozhye nükleer santrali üzerinde kontrol kurulmaları yeni bir sinizm tezahürüne neden oldu. Mayıs ayında Ukrayna’nın işgal altındaki topraklarını ziyaret eden Rusya Başbakan Yardımcısı Marat Husnullin, Ukrayna’nın Zaporizhzhya nükleer santralinden enerji satın alabileceğini açıkladı.
Ancak bu Kremlin için yeterli değildi: oligark Yevhen Prigojin kontrolündeki “Readovka”, Davos’taki Dünya Ekonomik Forumu sırasında IAEA Genel Direktörü Rafael Grossi’nin yaptığı bir açıklamayı çarpıttı. Grossi, Zaporizhzhya nükleer santralinin etrafındaki çatışmalarla ilgili endişelerini dile getirdi ve nükleer tesisteki uranyum ve plütonyum rezervlerini kontrol etme gereğini vurguladı. Rus propagandacılar ise, Grossi’nin açıklamalarının içeriğini çarpıtarak, hakikat sonrası bir formatta çalışmaya karar verdiler.
Rus propagandası Ukrayna’ya karşı yürüttüğü enformasyon savaşında sadece “nükleer” bileşeni kullanmıyor. Ukrayna’ya yönelik saldırıların başlamasından bu yana, Rus ordusunun radyolojik, kimyasal ve bakteriyolojik savunma kuvvetlerinin başı General Kirilov, Rus propagandacıları tarafından kendi amaçları için kullanılan bir dizi medya brifingleri düzenledi. Kirilov sistematik olarak dezenformasyon üretti. Daha önce Kremlin propagandası tarafından birçok kez dile getirilen mesajları tekrarlayan Kirilov, Ukrayna’da üç düzine Amerikan biyolojik laboratuvarları olduğunu ileri sürdü. Daha da ileri giderek, gündem olan maymun çiçeği virüsünün bu laboratuvarlarda teröristlerin eline geçerek yayılmış olabileceğini iddia etti.
Rus generalin mantığının, Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un Mart 2022’de yaptığı açıklamayla kanıtlandığı üzere, Rus makamlarının eylemlerinin genel mantığına tabi olduğunu belirtmek gerekir. Lavrov Ukraynalı mevkidaşı Dmytro Kuleba ile görüşmesinin ardından Ukrayna’nın ABD’nin desteğiyle geliştirdiği biyolojik silahların etnik temelli olduğunu söylemişti. Rus diplomasisinin başı şaka yapmıyordu.
Rus propaganda makinesinin, kitle imha silahlarının kullanımına ilişkin spekülasyonlar konusunda sistematik olarak çalıştığını belirtmek gerekir. Ruslar, işgal altındaki Kherson bölgesinde 14 tarım insansız hava aracını çaldı. Ukraynalıların bunları Rus birliklerine karşı kimyasal silah püskürtücü olarak kullandığı iddia eden Rusya yine Ukrayna’yı suçladı. Bu, propaganda TV kanalı Russia Today tarafından Nisan aynının ortasındaki yayınlarda bildirildi. Propaganda etkisini pekiştirmek için, 21 Nisan’da, yukarıda belirtilen General Kirilov, Rus birliklerininn bulunduğu bölgeye drone’dan ampullerin bulunduğu bir konteyner düştüğü hakkında konuştu. “Analizler yapılıyor” diyen General Kirilov’un konuşmasında direkt Ukrayna’yı kitle imha silahları kullanmakla suçlamaması dikkat çekiyor, muhtemelen konuyu tekrar gündeme getirmek için önümüzdeki günlerde analizlerin sonuçlarını “açıklayacaktır”.
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş süresince yürüttüğü geniş çaplı korku oyununun birkaç hedefi var. Birincisi, uluslararası toplumun sorumlu bir üyesi olan Ukrayna’yı itibarsızlaştırmak, ülkenin “başarısız devlet” olarak algılanmasını sağlamak. İkincisi, Putin’in “yüksek hassasiyetli silahların yalnızca askeri hedeflere karşı kullanıldığına” dair güvencelerine rağmen, Ukrayna’da hem askeri hedeflere hem de sivillere karşı ayrım gözetmeksizin ağır silahlar kullanarak darbeler indiren Rus ordusunu haklı gösterecek bir arka plan oluşturulmak. Üçüncü olarak ise, Kremlin “daha fazlasını yapabileceği” ve “nükleer savaş başlatma” konusunda istekli olduğunu göstererek dünyaya Ukrayna’da taviz verilmesi gerektiğini kabul ettirmeye çalışıyor.
